Robert Gates và sự tiết giảm Ngân sách Quốc Phòng Hoa Kỳ

Lời giới thiệu: Tuần báo Newsweek, thuộc hệ thống Washington Post trong số ngày 20/9/2010, có một bài báo viết về ông Bộ trưởng Quốc phòng Robert Gates do hai nhà báo John Barry & Evan Thomas nhan đê`: “A War Within”. Với tình hình đang biến chuyển trên thế giới ông Robert Gates trở thành một nhân vật được dân chúng Hoa Kỳ quan tâm. Sau đây là nội dung bài báo dưới nhan đề: “Robert Gates và sự tiết giảm Ngân sách Quốc Phòng Hoa Kỳ”
** Trần Bình Nam lược dịch**
–:o0o:–

Tháng Năm vừa qua, ông Bộ trưởng Quốc phòng Robert Gates  đến đọc diễn văn tại thư viện Eisenhower tại Abilene, tiểu bang Kansas. Ông ca tụng tổng thống Eisenhower đã giảm chi tiêu quốc phòng trong thập niên 1950’s. Ông Gates nói: “Tổng thống Eisenhower là một nhà lãnh đạo đơn giản, không cầu kỳ với một đoàn phụ tá vừa đủ để làm việc – trái với thông lệ và thói quen tại các cơ sở thượng tầng tại Washington.”

Abilene là một tỉnh nhỏ nên báo chí ít đăng lời phát biểu của ông Gates. Nhưng tại thủ đô Washington và tại các cơ sở quốc phòng trên thế giới các tướng lãnh không thể không quan tâm đến ý nghĩa của nó.

Tại bộ Quốc phòng Hoa Kỳ người ta đồn ông Gates nhắm chỉ trích các tướng lãnh sống đời vương giả ngựa xe hầu cận. Newsweek hỏi ông Gates có thật vậy không, ông cười trả lời: “Tôi từng là một chuyên viên về Liên bang Xô viết nên tôi đọc các bài diễn văn của các lãnh tụ Xô viết rất kỹ. Tôi hy vọng người ta cũng đọc bài diễn văn của tôi kỹ như vậy. Nhân tiện ông Gates nhắc đến một bài diễn văn ông đọc vào tháng Tám mới đây trong đó ông bàn về hệ thống cấp bậc trong quân đội với những “nghi lễ và nón mũ rườm rà”.

Robert Gates là một người đơn giản. Ông sống một mình trong một khu gồm 3 ngôi nhà dành cho giới quốc phòng cao cấp. Vợ ông – bà Becky – vẫn ở tại tiểu bang Washington. Bà chán thủ đô và hơn nữa có ở thủ đô bà cũng ít có cơ hội gặp chồng. Ông Gates tự lo mọi việc kể cả nấu nướng và tưới vườn hoa trước nhà. Buổi tối ông ngồi viết thư chia buồn với gia đình các tử sĩ vừa bỏ  mình tại Afghanistan. Hai ngôi nhà còn lại trong khu ông ở dành cho hai vị tướng 4 sao. Và ông Gates thấy được sự dàn giá của một sĩ quan cấp tướng.

Ông Gates thấy khu nhà ở của các sĩ quan cấp tướng sang trọng và được bảo vệ vòng trong vòng ngoài. Ông nghĩ họ đáng được hưởng những tiện nghi và quyền lợi đó sau bao nhiêu năm mang gia đình di chuyển từ đơn vị này qua đơn vị khác. Nhưng điều ông khó chịu nhất là có một số sĩ quan cấp tướng tiền hô hậu ủng nhưng chỉ làm những công việc một vị đại tá cũng có thể làm được. Trong quân đội hệ thống quân giai nặng nề không khác thời Napoleon. Robert Gates cho rằng với phương tiện thông tin ngày nay quân đội có thể tổ chức một cách đơn giản hơn.

Theo Gates cũng như theo cách nhìn của các nhà lãnh đạo dân sự các ông tướng thích đòi quyền lợi mà đôi khi quên ưu tiên công việc của một tướng lãnh là gì. Nếu Gates có quyền ông sẽ tổ chức lại để các ông tướng biết tiết kiệm ngân quỹ hơn, và cho giải ngủ một số. Sau vụ khủng bố  911 số tướng và đô đốc trong quân đội Mỹ tăng thêm gần 100 vị nâng tổng số tướng lãnh lên đến 969. Trong đoàn quân trừ bị số tướng lên đến 1300 người. Gates có ý cho 50 tướng nghỉ hưu và hủy bỏ cơ quan Joint Forces Command thành lập sau khi Chiến tranh lạnh chấm dứt để phối hợp các binh chủng quân đội chống khủng bố. Cơ sở này gồm 6000 nhân viên và chi phí mỗi năm 250 triệu mỹ kim.

Ông Gates không có tính phô trương như ông Donald Rumsfeld. Gates theo gương tướng Eisenhower ở chức vụ Tư lệnh lực lượng đổ bộ Normandie và tướng George Marshall, Tham mưu trưởng Bộ binh trong Thế chiến II.

Sau 27 năm phục vụ ông Gates từng giữ chức vụ phụ tá An ninh Quốc gia và trở thành Giám đốc CIA dưới thời tổng thống George W. Bush. Ông Robert Gates có một bề ngoài khiêm nhượng nhưng không có nghĩa ông không có tham vọng. Tham vọng cuối cùng của ông là tổ chức lại nền quốc phòng Hoa Kỳ. Sau vụ 911 quân đội chi tiêu gấp đôi trước kia. Tổng thống Obama hứa giảm ngân sách quốc phòng mỗi năm 1%, nhưng ông Gates nghĩ cần cắt nhiều hơn nữa.

Tại buổi nói chuyện ở thư viện Eisenhower ông nhắc lời tướng Eisenhower khi  thay thế tướng Marshall làm Tham mưu trưởng Bộ Binh rằng ông hiểu quốc phòng mạnh và kinh tế sung mãn là hai điều phải song hành với nhau. Do đó khi trở thành tổng thống ông Eisenhower biết cách cắt giảm chi phí quốc phòng mà không làm giảm sức mạnh của Hoa Kỳ. Nhưng các vị tổng thống sau đó không ai có kinh nghiệm của Eisenhower và ngân sách quốc phòng cứ càng ngày càng phình ra. Trả lời phỏng vấn của Newsweek ông Gates nói ông sẽ theo gương tổng thống Eisenhower làm cho cái liên minh quyền lợi giữa “quân sự và kỹ nghệ quốc phòng” (military-industrial complex) hiểu thực tế của ngân sách quốc gia. Ông Gates nói: “Các bộ chỉ huy quân sự và dân sự của chúng ta quá nặng nề, đầu to đít nhỏ, quá dựa vào các hãng thầu và không có một ý thức gì về giá cả.”

Khi tổng thống Bush bổ nhiệm ông làm bộ trưởng quốc phòng năm 2006, ông làm việc 15 giờ một ngày để cứu vãn trận chiến tranh Iraq đang trên đà phá sản và nhận thấy rằng quốc gia đang lâm chiến mà bộ Quốc phòng làm việc như thời bình. Trong khi binh sĩ bị thương từ chiến trường về cần có chương trình sắc sóc đặc biệt thì bộ quốc phòng toàn đưa ra những chuyện to lớn chuẩn bị cho chiến tranh trong tương lai bằng những chương trình vũ khí tối tân và rất tốn kém. Ông Gates thấy có nhiệm vụ lo cho sự an toàn của người lính ngoài trận địa cũng như khi họ trở về gia đình, nhất là những binh sĩ bị thương tật. Tuần trước ông Gates đã gọi điện thoại cho một ông mục sư ở Florida yêu cầu đừng thực hiện đốt kinh Koran chính vì ông nghĩ đến sự an toàn của công dân Mỹ ở hải ngoại, quân cũng như dân.

Sau khi nhận chức Bộ trưởng Quốc phòng ông Gates cắt bỏ những chương trình lớn và tốn kém như chương trình hỏa tiễn chống hỏa tiễn, chương trình sản xuất F-22 và máy bay vận tải khổng lồ C-17 của Không quân, chương trình đóng khu trục hạm DDG-1000 và tuần dương hạm CG(X) của Hải quân và chú trọng vào chương trình máy bay nhỏ không người lái (drones) và tàu đổ bộ (Littoral Combat Ship). Ông Gates cho rằng chiến tranh tương lai trên biển không còn là những trận đánh giữa các hạm đội  như trong Thế chiến II nữa. Ông Gates cũng cho hủy bỏ chương trình đóng chiếc Marine One, một trực thăng giá 1 tỉ mỹ kim cho tổng thống dùng trong trường hợp có chiến tranh nguyên tử.

Tóm lại ông Gates đã cắt 20 chương trình và gỉảm chi cho bộ Quốc phòng được 300 tỉ mỹ kim. Trong buổi nói chuyện tại thư viện Eisenhower ông nói rõ hơn về chương trình tàu đổ bộ TQLC đang cần là một loại tàu nhỏ chạy nhanh có thể nhận lính đổ bộ 60 dặm cách bờ biển. Trong tương lai không có tàu chở lính đổ bộ nào có thể vào gần bờ hơn 60 dặm mà không bị hỏa tiễn địch tấn công.

Hiện nay tiếng nói của tổng thống Obama không còn nhiều ảnh hưởng tại quốc hội nên trọng lượng của ông Gates đối với quốc hội rất cần thiết. Tuy nhiên cái khó là nhiều thượng nghị sĩ không phân biệt chiến tranh (warfare) với an sinh xã hội (wellfare). Họ thường lấy cớ vì an ninh quốc gia để chống lại việc đóng cửa các cơ sở sản xuất vũ khí hay các căn cứ quân sự trong tiểu bang họ đại diện. Thật ra chỉ vì việc đóng cửa làm mất công ăn việc làm của dân và họ không muốn mất phiếu. Cũng trong tinh thần đó các vị Thượng nghị sĩ bang Virginia đang tranh đấu để bộ Quốc phòng không đóng cửa Joint Force Command, một bộ tư lệnh – theo ông Robert Gates – không còn cần thiết nữa.

Số nhân viên dân sự tại bộ Quốc phòng từ ngày 11/9/2001 cũng đã vượt quá nhu cầu và cần cắt giảm. Năm 1948 khi chiến tranh lạnh bắt đầu ông bộ trưởng Quốc phòng có một thứ trưởng cùng 3 phụ tá giúp việc với một ban tham mưu 50 người. Hiện nay ông Gates làm việc với 26 nhân viên cao cấp và dưới quyền họ có 3000 nhân viên dân chính.

Ông Gates quan tâm nhiều nhất đến binh sĩ bị thương ngòai chiến trường. Ông biết lính bị thương được nhanh chóng đưa đến các bệnh viện và tỉ số tử tuất rất thấp. Nhưng sau khi điều trị xong trở về đời sống của một quân nhân phế tật họ rơi vào bộ máy thư lại của bộ Quốc phòng. Ông cựu Bộ trưởng Bộ binh Francis Harvey bị mất việc vì không  giải quyết nổi nạn thư lại này.

Trong 6 năm làm bộ trưởng ông Rumsfeld bãi chức một viên chức cao cấp. Ông Gates chỉ trong 4 năm đã cho về vườn 14 viên chức quân cũng như dân sự trong đó có Phó chủ tịch bộ Tổng tham mưu, hai Bộ trưởng binh chủng, Tham mưu trưởng Không quân và Tư lệnh lực lượng đồng minh tại Afghanistan.

Mùa Xuân năm 2007, Gates đọc được một tin trên báo nói rằng TQLC từ khi dùng loại xe chống mìn MRAP (Mine-Resistant, Ambush-Protected) thì qua 300 vụ bị mìn không một quân nhân TQLC nào bị thương. Gates hỏi tại sao bộ binh Mỹ không dùng loại xe này thì cấp dưới trả lời trong ngân sách của Bộ binh không có mục đóng MRAP vì tiền kẹt vào chương trình vũ khi khác sẽ dùng trong 10 năm tới. Gates nổi giận với thứ lý luận đó, đích thân can thiệp. “Kết quả” ông Gates nói “đầu năm 2009 tại Afghanistan không có một chiếc MRAP nào, bây giờ  có 5000 chiếc”.

Tiêu chuẩn tại Iraq để đưa một binh sĩ bị thương từ chiến trường đến bệnh viện để được săn sóc hay giải phẫu là 1 giờ. Tại chiến trường Afghanistan vì địa thế khó khăn hơn tiêu chuẩn là 2 giờ. Gates nói chuyện với đoàn bác sĩ ở Afghanistan và họ nói “Không sao đâu”. Gates trả lời: “Nếu tôi là một người lính sắp đi hành quân thì thời gian đó có “sao” lắm chứ”.  Sau đó quân đội cho mở thêm tại Afghanistan 3 bệnh viện dã chiến, với bác sĩ, y tá cần thiết và nhiều trực thăng tải thương. Bây giờ thời gian tải thương tại Afghanistan cũng 1 giờ như tại Iraq.

Cách tổ chức binh chủng của bộ Quốc phòng Hoa Kỳ làm việc giải quyết những trở ngại trở nên khó khăn nếu ông Bộ trưởng Quốc phòng không đích thân can thiệp. Tuy nhiên trong nỗ lực cắt giảm ngân sách Quốc phòng ông Gates gặp sự chống đối của phe hữu trong quốc hội. Họ cho rằng như vậy trong tương lai Hoa Kỳ không có khả năng đối đầu với Trung quốc. Ông Gates hỏi ngược lại một cách khôi hài: “Theo quý vị vào năm 2020 nếu Hoa Kỳ chỉ có hơn Trung quốc 20 lần máy bay “tàng hình” (stealth fighters) là an ninh chúng ta bị đe dọa sao?”.  Đối với phe tả cũng vậy. Ông cho rằng chủ trương cắt giảm ngân sách hải ngoại và rút quân đội về của phe tả là một ý kiến sai lầm nguy hiểm.

Ông Gates không phải là “bồ câu”. Khi tổng thống Reagan bổ nhiệm ông làm giám đốc CIA, sự phê chuẩn tại Thượng viện gặp khó khăn vì có sự tiết lộ rằng ông Gates với tư cách chuyên viên về Xô viết đã báo cáo một cách sai lạc để phù hợp với chính sách cứng rắn đối với Liên bang Xô viết của tổng thống Reagan. Ông Gates nói chuyện đó không có, nhưng ông rút tên để khỏi làm phiền tổng thống Reagan.

Nhìn về tương lai ông Gates thấy Hoa Kỳ còn lệ thuộc vào nguồn dầu mỏ ở nước ngoài trong một thời gian dài và có nhiều thứ quyền lợi kinh tế sinh tử phải bảo vệ.

Cách thức giải quyết của Gates là tính trước. Ông nói: “Có một điều hay xẩy ra là khi kinh tế khó khăn hay sau một cuộc chiến lâu dài Hoa Kỳ thường có khuynh hướng tài giảm binh lực.”

Gates chủ trương cắt chi phí “overhead” là những chi phí ông cho không tối cần cho chiến tranh như cơ sở hạ tầng, nhân sự, căn cứ khoảng 100 tỉ. Và duy trì bằng mọi giá các chương trình máy bay không người lái và đoàn tàu đổ bộ lấy lính xa bờ (Littoral Combat Ship).

Mới đây khi đến thăm khu trục hạm Higgins, ông nói về giảm chi phí “overhead”, một thủy thủ hỏi, tiền giảm được để làm gì, ông Gates nói: “Cắt tiền ở đuôi để nuôi cái đầu. Và cái đầu là tiền lương của quân nhân ở tuyến đầu ngoài mặt trận.”

Giảm ngân sách Quốc phòng không phải chuyện dễ. Chương trình sắc sóc sức khỏe của quân nhân chẳng hạn. Trong 10 năm qua số tiền chi phí tăng lên gấp đôi. Tiền bảo hiểm gia đình quân nhân phải trả (premium) rất thấp và quốc hội không muốn tăng premium. Tiền premium này chỉ đủ trang trải 9% chi phí (so với năm 1999 là 37%).

Gates nói rằng: “Ai cũng biết phải làm gì để tiết giảm ngân sách quốc phòng đồng thời duy trì sức mạnh của quân đội, nhưng điều quan trọng là muốn làm và có ý chí chính trị để làm”. Robert Gates có lẽ chỉ làm bộ trưởng Quốc phòng một năm nữa và ông quyết làm cho được trước khi nghỉ hưu.

Quan sát chuyến thăm các căn cứ tại California của ông mới đây người ta nhận thấy nỗ lực tiết giảm ngân sách Quốc phòng là một điều ông rất tha thiết. Ông đang làm Viện Trưởng một viện đại học thì được mời ra làm bộ trưởng. Ông nói: “Tại đại học Texas A&M hằng ngày tôi thấy những thanh niên từ 18 đến 25 tuổi ăn mặt xuề xòa với quần cụt và T shirt chuyện trò đùa cợt với nhau đến lớp học. Bỗng tôi lại thấy những thanh niên cùng tuổi đó trang bị súng đạn đầy mình tại Iraq và Afghanistan.”

Gates là người ít để lộ sự xúc động ra ngoài. Nhưng mắt ông thường rướm lệ khi ông nói về  những người lính trẻ sắp ra chiến trường. Tại San Diego ông nói trước hàng quân lính TQLC vừa xong khóa huấn luyện căn bản bộ binh: “Tôi cảm thấy có trách nhiệm nặng nề đối với các anh như đối với các con tôi vậy”.

Tại Bộ Tư Lệnh Chiến Tranh Hải quân đặc biệt (Naval Special Warfare Command) trên đảo Coronado trong hải cảng San Diego, ông Gates trong bộ âu phục đen thường lệ đã đến chào mừng 67 người lính  (trong số 180 học viên) vừa vượt qua cuộc thử thách một tuần gọi là “Tuần lễ Địa ngục” (Hell Week) để được huấn luyện trở thành Người Nhái Hải quân (Navy Seal). Một huấn luyện viên nói với ông Gates, trong 5 ngày qua họ chỉ ngủ được tổng cộng 5 giờ và người rất hôi hám. Ông Gates không ngần ngại bước tới hàng Người Nhái bắt tay từng người với lời chúc tụng.

© TBN

© Đàn Chim Việt