Cuộc đời tù đày và đấu tranh của nhà thơ Nguyễn Chí Thiện
Nhà thơ Nguyễn Chí Thiện qua đời tại bệnh viện Western Medical Center tại Santa Ana sáng sớm ngày 2 tháng 10 năm 2012. Anh ra đi khi trời hừng sáng, bình an như sự lựa chọn của anh. Tôi đến thăm anh ngày 1/10. Bên giường bệnh là nhà báo Trần Phong Vũ. Anh Vũ cho biết dường như anh Nguyễn Chí Thiện bị ung thư phổi. Và bác sĩ đã báo cho anh Thiện triệu chứng nhưng anh không tiến hành chữa trị. Anh có sự lựa chọn của một người cao niên biết bị bệnh hiểm. Trên giường bệnh trắng tinh anh nằm im, nước da hồng hào, trán ấm, thở dưỡng khí, không trao đổi được bằng lời nhưng đôi mắt tinh anh cho biết anh còn nhận được anh em.
Thật buồn và thật là một mất mát lớn. Cái dũng khí, cái nhìn lớn của anh Nguyễn Chí Thiện là một thứ quý hiếm lịch sự Việt Nam không phải lúc nào cũng có.
Theo các tài liệu anh Nguyễn Chí Thiện sinh năm 1939 tại phố Hàng Bột Hà nội, sau về Hải Phòng sinh sống. Năm 1958 nhân dính líu với vụ Nhân Văn Giai Phẩm anh bị tù 2 năm. Năm 1961 anh lại bị bắt vì tham gia nhóm Đoàn Kết. Ra tù anh Nguyễn Chí Thiện vẫn tiếp tục các hoạt động chống đảng Cộng sản. Năm 1965 anh bị bắt lại và lần này bị giam 13 năm qua các trại tù nằm dọc sông Hồng Hà.
Sau khi cộng sản chiếm miền nam, năm 1978 Nguyễn Chí Thiện được phóng thích và trả về Hải Phòng. Anh làm nghề kèm trẻ tại tư gia để sống. Mẹ anh mất năm 1970, bố anh mất vài năm sau đó.
Nguyễn Chí Thiện được thế giới bên ngoài biết đến qua tập thơ mang nhiều tên như “Tiếng Vọng Từ Đáy Vực”, “Hoa Địa Ngục” anh âm thầm làm trong những năm tù đày. Ngày 2/4/1979 anh lần mò lên Hà nội, quẳng tập thơ vào khuôn viên tòa đại sứ Anh. Anh bị bắt.
Do sự can thiệp của Hội Văn Bút Quốc Tế, Hội Văn Bút Việt Nam Hải ngoại và cộng đồng người Việt tị nạn, năm 1990 anh được trả tự do. Cuối năm 1995, sau khi thiết lập bang giao với Hoa Kỳ, Hà nội cho phép anh sang định cư tại Hoa Kỳ dựa vào thủ tục bảo lãnh của người anh ruột nguyên là sĩ quan quân đội Việt Nam Cộng Hòa.
Tập thơ của anh được chính phủ Anh giao lại cho cộng đồng Việt Nam và nội dung của nó đã tạo nên một xúc động chưa từng có. Tập thơ đã được dịch ra nhiều thứ tiếng. Nó chứa đựng mặt thật của chủ nghĩa cộng sản và chế độ mang tên nó tại Việt Nam. Tập thơ cũng chứa đựng những tiên đoán chính xác về sự suy tàn của chủ nghĩa, và sự yếu kém của thế giới trước sức mạnh yêu ma của chủ nghĩa cộng sản, nhất là sự hoang tưởng của một số trí thức và triết gia phương Tây.
Hôm nay Nguyễn Chí Thiện đã nằm xuống, chúng ta hãy ngoảnh nhìn cuộc đời của anh để ghi lại những kỳ tích của một cuộc đời đấu tranh chống bạo tàn hiếm có.
Năm 16 tuổi khi quân đội của ông Hồ Chí Minh vào tiếp thu thành phố Hà nội, anh vui mừng trong vận hội mới:
Ngày ấy tuy xa mà như còn đấy
Tuổi hai mươi tuổi bước vào đời
Hồn lộng cao, gió thổi chơi vơi
Bốn phía bao la chỉ thấy
Chân mây rộng mở tuyệt vời
Đồng Lầy – 1972
Nhưng Nguyễn Chí Thiện đã nhanh chóng nhận thấy sự tráo trở bất lương của người cộng sản:
Bùn đọng hồ ao mạn dưới phục chờ
Tuổi hai mươi tuổi của không ngờ
Không sợ!
Đồng Lầy – 1972
Chiến dịch cải cách ruộng đất đã biến Việt Nam thành một đấu tố trường đầy máu và nước mắt:
Ngàn vạn đấu trường mọc dậy giữa ban mai
…………………
Bãi sú, bờ lau, rừng rú
Thây người vun bón nuôi cây
Đạo lý tối cao của xứ đồng lầy
Là lừa thầy phản bạn
Và tuyệt đối trung thành với vô hạn
Với Đảng, với Đoàn, với lãnh tụ thiêng liêng
Đồng Lầy – 1972
Nhận thức của Nguyễn Chí Thiện đã khiến anh vào tù năm 1958 và ra vào nhiều lần tổng cộng gần 30 năm. Nhưng lao tù không khuất phục được anh:
Dù đời ta sa đáy vực khổ oan
Cũng được, miễn là thoát ra khỏi đó
Đời ta sẽ tự do như gió
Mang lời ca tha thiết tâm can
Dù đời ta – 1973
Nguyễn Chí Thiện không tin tưởng suông. Anh tin tưởng các chế độ cộng sản sẽ sụp đổ với một luận cứ vững chắc không khác gì 4 thế kỷ trước nhà khoa học Galileo người Ý đã tin quả đất tròn dù phải bị xử tội chết. Nguyễn Chí Thiện nhắn với đảng cộng sản:
Người nhô lên trong cơn động đất nhất thời
Thì rồi cũng có thể nhất thời
Người chìm trọn trong những cơn động đất
Núi – 1973
Lời tiên đoán của anh đã xẩy ra 17 năm sau khi hàng lọat các nước cộng sản Đông Âu rồi đến Liên xô, thành trì của chủ nghĩa sụp đổ.
Năm 1975 khi được tin cộng sản Hà nội chiếm trọn miền Nam, Hoa Kỳ rút quân, cả thế giới cúi đầu nhục nhã, Nguyễn Chí Thiện đang bị giam tại nhà tù Phong Quang Lào Kay bình tĩnh viết:
Khi Mỹ chạy bỏ miền Nam cho cộng sản
Sức mạnh toàn cầu nhục nhã kêu than
Giữa lao tù bệnh hoạn cơ hàn
Thơ vẫn bắn, và thừa dư sức đạn!
Vì thơ biết một ngày mai xa xôi nhưng sáng lạn
Không dành cho thế lực yêu gian
Khi Mỹ chạy – 1975
Anh khuyên thế giới đừng sợ hãi và mất lòng tin:
Đừng sợ cái cực kỳ man rợ
Dù nó đương thời rông rỡ nơi nơi
Phải vững tin vào bước tiến con người
Đừng sợ – 1975
Nhưng trong trí óc tuyệt vời và nhân bản của anh, Nguyễn Chí Thiện vẫn mường tượng một tiến trình sụp đổ trong hòa bình, một điều không một nhà chính trị lớn nào trên thế giới dám tiên đoán cho mãi đến năm 1989. Năm 1971 khi đang bị giam tại nhà lao Phú Thọ, anh đã làm bài thơ “Sẽ có một ngày” bất hủ:
Sẽ có một ngày con người hôm nay
Vất súng vất cùm, vất cờ, vất Đảng
Đội lại khăn tang, quay ngang vòng nạng
Oan khiên!
Về với miếu đường mồ mã gia tiên
Mấy chục năm trời bức bách lãng quên
Bao hận thù độc địa dấy lên
Theo hương khói êm lan, tan về cao rộng
Tấ cả bị lùa qua cơn ác mộng
Kẻ lọc lừa kẻ bạo lực xô chân
Sống sót về đây an nhờ phúc phận
Trong buổi đoàn viên huynh đệ tương thân
Đứng bên nhau trong mất mát quây quần
Kẻ bùi ngùi hối hận
Kẻ bồi hồi kính cẩn
Đặt vòng hoa tái ngộ lên mộ cha ông
Khai sáng kỷ nguyên tả trắng thắng cờ hồng
Tiếng sáo mục đồng êm ả
Tình quê tha thiết ngân nga
Thay tiếng “Tiến Quân ca”
Và “Quốc Tế ca”
Là tiếng sáo diều trên trời xanh bao la!
Sẽ có một ngày -1971
Hôm nay Nguyễn Chí Thiện đã vĩnh viễn rời chúng ta, nhưng tinh thần anh vẫn còn đây: trong sáng, kiên quyết, nhìn xa, nhân bản giữa đại nạn của nhân loại và của đất nước không may vẫn còn đầy chia rẽ của chúng ta.
Anh Nguyễn Chí Thiện! Anh đi như một vì sao chợt tắt. Nhưng ánh sáng xẹt trên nền trời vẫn còn ôm ấp, an ủi và nuôi dưỡng lòng tin của dân tộc Việt Nam.
Oct. 3, 2012
© Trần Bình Nam
© Đàn Chim Việt
ông bà mình hồi đó mà sinh ra trong nước khôi Trung Đông chắc đã theo đạo Hồi từ dạo ấy nhỉ.
Mà các đời vua Hùng Vương lúc ấy đâu có đạo thờ ông bà nhỉ
Bình..u minh thế mà chẳng sáng chút nào Đầu đặc nhửng cái…Tự do của thằng Bác
Chẳng hỉu cái đất nước này vì lý do gì mà muôn đời bị “nguyền rủa” kiểu này … muôn vàn từ xa xưa thì luôn bị giặc da xâm hại … rồi từ trước khi Pháp xâm lược thì lại bị nhiễm 1 thứ giặc mới cũng kiểu như cơ thể người ta dính 1 thứ ung-nhọt nào đó: Đó là lũ người dũ bỏ dân tộc – tổ thiên để theo Chúa – ở VN gọi là lũ lai Công giáo. Chúng dũ bỏ, hạ bệ tất cả để theo chúa, tổ quốc, tổ tiên, bàn thờ ông bà …hia hết ra vườn để theo Chúa.
Ừ thì chúng ko thờ ông bà bố mẹ chúng chúng thờ Chúa là việc của nhà chúng, nhưng ko dừng ở đó.. chúng luôn Chống phá chính quyền, luôn nói xấu, nói đểu, và làm loạn … Chúng chống VN từ cái thời Pháp vào VN – chúng theo chân quân Pháp để tàn sát tất cả các cuộc nổi dậy của các nghĩa sĩ … đàn áp tất cả các phong trào cần vương, đến các cuộc khởi nghĩa của Yên Bái, Yên Thế, Ba Đình hoặc và các triều đình Phong kiến… Từ những cái thằng như Trần Lục, cha con nhà Ngô Gia Khảm/ Niệm, Diệm .. rồi đến Hoàng Quỳnh, Lương Q Kiệt …(tất cả bọn này ko hiểu có phải ngẫu nhiên, dòng họ chúng đuề bị tuyệt tự mấy đời nay).
Chúng chổng mông vào cội nguồn, chống tất cả các chính quyền bất kể Phong kiến, XHCn, Công sản … chống như điên (mà người ta thống kê là ko chỉ VN, trên thế giói chỗ nào nhiễm CG là chỗ đóa có đồ thối). Thật hết nói cho đến ngày nay, từ Điếu cày, TP Tần, LQ Quân cho đến bố con nhà Huỳnh này … chẳng hỉu nó ăn phải cái quái gì của Chúa mà nó xốc đến vậy!!! sao nó ko lượn sang Cali hay 1 TC nhân quyền nào đó hót chủng khỏi VN đi cho dân đc nhờ!!!
Lũ CG thật là những ung nhọt của XH…. Thật là những đứa con lạc loài của DT VN. Đất này sao mãi còn nuôi dưỡng chúng!!!
NHưng ít nhất “Nhà thơ” này cũng ko cô đơn, xuống suối vàng anh này còn có chúa un ủi đây!!
ăn phải
cái chất thải gì
mà đưa ảnh
hồ khát máu
lên
bàn thờ ông bà
lên
bàn thờ phật
Thông báo đến bà con trong diễn đàn nào sảy tay làm xổng con chó thì mau mau đem về nhà nhốt lại,kẻo lại đi cắn càn lung tung gây dịch dại.Gớm nó sủa dữ qzuá hà,nhớt dãi bầy hầy.
Trông Trần bình bình bình Nam hay nhảy !
Hôm nào ông bênh ông Thích Trí Quang khi là kẻ…
bưng bô cho cộng phỉ;
Hôm nay, ông lại binh ông Chí Thiện chống Cộng phỉ.
Đúng là ông bình bình bình vôi.
Trích: “Ngày 2/4/1979 anh lần mò lên Hà nội, quẳng tập thơ vào khuôn viên tòa đại sứ Anh. Anh bị bắt.”
Tác giả thuật chuyện ông Nguyễn Chí Thiện đưa tập thơ cho người Anh không đúng. Chuyện ông Nguyễn Chí Thiện vào tòa đại sứ anh được ông Thiện kể với Hoàng Hải Thủy và Hoàng Hải Thủy viết bài Hỏi Chuyện Nguyễn Chí Thiện, đăng trên báo Việt Mercury, ngày 24/8/2001.
http://www.angelfire.com/zine2/risingsun/Literature/hoanghaithuy_NgChiThien.html
Ông Nguyễn Chí Thiện không quảng tập thơ vào khuôn viên tòa đại sứ Anh mà ông ta chạy luôn vào trong tòa đại sứ để đưa tập thơ. Trong tòa đại sứ Anh lúc đó có 3 người Việt làm việc trong đó đã ngăn cản ông. Ông vượt qua sự ngăn cản của họ, gặp được người Anh và đưa cho họ tập thơ. Nhân viên tòa đại sứ Anh nhận tập thơ nhưng không dám giữ ông trong tòa đại sứ để cho tị nạn. Họ cũng không dám cho ông trốn trong xe rồi lén chở ra ngoài như ông đề nghị. Ông ta vừa bước ra khỏi tòa đại sứ thì bị công an bắt đưa thẳng vào Hỏa Lò. Công an cật vấn là ông ta có đưa tài liệu gì hay không. Ông ta chối là không có đưa tài liệu gì cả mà chỉ muốn xin tị nạn. 16 tháng sau, khi tập thơ được xuất bản tại hải ngoại, công an gọi ông ta hỏi nữa là có phải ông đã chuyển tập thơ ra ngoài, lúc đó ông mới nhận.
Khi biểu tượng cho một giá trị lớn mất đi,biểu tượng ấy được quần chúng ghi nhận và tiếc thương mãi mãi.
Với tôi, nhà thơ Nguyễn Chí Thiện không chết , chỉ có thân xác ông mục nát hòa vào lòng đất mẹ, còn hồn ông về cõi bất tử vì sự sống không mất đi.Nó chỉ chuyển đổi từ hữu hạn sang vĩnh cửu, ở đó không có sự hận thù mà chỉ có sự viên mãn,mãi mãi và mãi mãi.
Một anh hùng chống cộng đã chịu cảnh ngục tù hơn một phần ba cuộc đời,đã trải qua biết bao nhiêu trại giam ngoài bắc,đã từng gặp gở và làm bạn trong tù với Thép Đen Đặng chí Bình,Vũ thư Hiên,Phan Nhật Nam,thế mà khi qua Hoa Kỳ,lại gặp những kẻ mồm loa mép dãi ,lợi dụng nhửng tờ báo lá cải thoá mạ ,bảo ông là Nguyễn chí Thiện giả!
Hởi bà Đào Nương HDT cùng một số kẻ hùa theo,giờ thì nghĩ gì? có biết chử xấu hổ là gì không?
Tuị nó là CS tay sai ,đây tớ BC,là kẻ hầu hạ cho bọn cs tàn ác bất nhân thì đâu có gì là xấu hổ.Oc chúng nó là óc chứa đây caca nên đặc sệt nhửng thối tha hôi hám,còn biết suy nghỉ gì nửa mà xấu hổ
Bọn nó là nhửng tên đánh phá nhà thơ “ngục sỉ’ như bịa chuyện ăn cắp thơ của nhà CM Đông A nào đó (gióng như Hồly ăn cắp tthơ nktt của người tù QDĐTàu làm của mình) hay Đào Nương Tú Gàn chống người TNCS,chụp mủ lung tung cuối cùng canh không ngọt ,quyền lợi chia không đều nên quây qua tố cáo lẩn nhau .Và dù bà ĐN có thanh minh là con nhà giàu danh giá ở SG,dân Tây (cả nhà trong chiếntranh vn khôngđóng góp ai cho cuôc chiến QC/sống nhởn nhơ sung sướng ở SG (Kinh tài VC?) và sau 75,vì QT Pháp nên cho qua Pháp,nơi này là ổ VC ,là tntảng,dth và hốly xưa kia củng xúất thân từ đó mà ra. Cho nên không lấy làm lạ ĐN qua Mỷ và làm báo …tuyên truyền cho CS ,đánh phá người V.quôc gia,như cha Lý,như …và sau cùng là ngục sỉNCT. Va cuốc chống NCT mạnh nhất ĐN chường mặt đánh phá một cách rất VC chớ không phải là hoc sinh của trường Tây hấp thụ văn minh lịch sự của Tây…Bị lột mặt nạ nên nhửng tên csnằm vùng ,nhửng tên mang cấp bậc QĐVNCH nhưng là ‘gián điệp” CS gài vào chưa bị phát hiện ,và nhửng tên già viết thêmcho báo sgnđể tô dâm thêm 2 chử qg cho bà đn để có thêm tiền uống cà phê,ăn thịt bò ,uống bia mà oeo-phe của chính phủ cho người già khó mà “có ” ăn ,uống ….ĐN muốn lấylại lòng tin sau vụ đanh phá NCT môt cách rất “cộng sản” ,bị tố cáo là cs nên tìm cách ra tờ CSCH…Nhưng người dân TNCS đả nhìn thấy cái dả tâm của mụ Đàonương..
Cho nên ,tôi tin rằng ,hồn nhà thơ “ngục sỉ’ sẻ còn về thăm ả đào,anh tú và nhửng người khích bác,vu cáo anh…
Và kẻ góp ý củng xin chúc anh ,nếu linh tiêng ,xin về “văn cổ” nhưng tên CS đội lốt QG kể trên củng như nhửng tên NPHùng ,ĐVTứ,PTChâu ,,,v v và vv…
Xin chúc linh hồn anh sớm về Thiênđàng bên Chúa cao cả…
(bonbon)
Sao lại xấu hổ ?. Khi Đảng cần hạn chế ảnh hưởng của một nhân vật nào thì nếu không là tay sai thì cũng có những tay viết mướn nhào ra kiếm chác. Khi quyết định nhào ra kiếm chác là họ đã đặt xấu hổ và đồng tiền lên bàn cân rồi, cân tới cân lui sự xấu hổ đã biến thành… khôn ngoan (?).
Ông Nguyễn chí Thiện không phải là người đầu tiên và chắc chắn chưa phải là người cuối cùng lãnh chiêu này. Vừa mới đây ông Bùi Tín cũng lãnh đòn tương tự.
Cho nên nói đến xấu hổ phải nói đến cọng đồng chúng ta, bao nhiên năm nay, chỉ một chiêu này họ (CSVN) cứ xài tới xài lui hoài mà cọng đồng chúng ta không đở được. Cứ họ ra chiêu là ta dính đòn. Tại sao vậy ?
Khi Phạm Duy soạn “Ngục Ca” để vinh danh nhà thơ Nguyễn Chí Thiện,ông đã hào hứng viết nhạc ca tụng kỷ nguyên “tã trắng thắng cờ hồng”,bây giờ chắc ông ngượng ngùng lắm…có ai hỏi đến,ông dành phải đánh trống lảng thôi…
“Ngày 2/4/1979 anh lần mò lên Hà nội, quẳng tập thơ vào khuôn viên tòa đại sứ Anh. Anh bị bắt.”
Trần Bình Nam vẫn là TBN.
Thảo nào những bài bình loạn của ông khiến người đọc khó chịu.