Trung Quốc ma ranh trên đảo Đá Vành Khăn

Những năm gần đây, Trung Quốc đã đòi hỏi chủ quyền trên Biển Đông với những động thái rất hung dữ, thách thức những quốc gia láng giềng cũng đòi hỏi chủ quyền trên cùng một vùng biển bằng cách áp đặt luật lệ vô lối, sách nhiễu ngư dân ngay trên vùng biển quốc tế. Những hình ảnh chụp từ vệ tinh đưa ra những bằng chứng Trung Quốc đang hung hăng để cố thiết lập lên ảnh hưởng của mình lên vùng biển đang tranh chấp và loại bỏ hoàn toàn những khả năng có thể giải quyết qua con đường ngoại giao.

Digital Globe vừa công bố những hình ảnh từ chụp từ vệ tinh. Sau đó, Trung tâm Chiến lược và Nghiên cứu Quốc tế phân tích những tấm hình này và nói bắt đầu từ tháng Giêng năm 2015, Trung Quốc đã tăng tốc nạo vét một khối lượng cát lớn xung quanh đảo Đá Vành Khăn, thuộc quần đảo Trường Sa, để tạo ra những bãi rộng lớn. Những khoảng không trước đây giờ biến thành những tòa nhà kiên cố có nhiều tàu đổ bộ xuất hiện, tuần tra và kiểm soát vùng biển lân cận.

Đây là một trong bẩy hòn đảo mà Trung Quốc đang cải tạo và thiết lập ở Biển Đông. Một hòn đảo khác là đảo Đá Chữ Thập (Fiery Cross Reef) cách đó khoảng 200 hải lý cũng đang bị Trung Quốc biến thành một giải đất có chiều dài 9,850 feet (2.7432 meter) rộng 985 feet (300 meter), đã trở thành hải cảng cho tàu chiến, theo tài liệu đã công bố của IHS Jane vào tháng Mười một năm ngoái.

Biển Đông là vùng có lượng dầu và khí đốt thiên nhiên rất lớn. Hơn nữa, đây là con đường hằng hải chiến lược hàng tỷ Mỹ kim được vận chuyển hàng năm qua khu vực này. Nhiều quốc gia cùng tuyên bố chủ quyền trên cùng một vùng biển xung quanh quần đảo Trường Sa, bao gồm Việt Nam, Philippine, và Malaysia, cũng đang có những động thái tương tự để đuổi kịp Trung Quốc.

Nhiều chuyên gia cho rằng xây dựng đảo nhân tạo chẳng có cơ sở pháp lý nào để khẳng định chủ quyền vùng biển của Trung Quốc, nhưng những đảo nhân tạo này sẽ cho phép Trung Quốc khả năng kiểm soát toàn bộ Biển Đông. Trung Quốc đang tăng cuờng sức mạnh hải quân cũng nằm vào mục đích này.

Tháng trước Harry Harris, Tư lệnh Hạm đội Thái Bình Dương nói Trung Quốc đưa ra “một kiểu tranh giành lãnh thổ chưa từng thấy trước đây”, đã buộc mọi người phải đưa ra “những câu hỏi nghiêm chỉnh về ý đồ của Trung Quốc.” Thứ Năm tuần trước, Tổng thống Obama đã nói thẳng là Trung Quốc đang lấy sức đè người đề lấn lướt những quốc gia láng giềng nhỏ bé, từ chối tham dự thương thuyết giải quyết những bất đồng.

Kết quả là phần lớn những quốc gia ở Á châu đã tìm kiếm và xây dựng quan hệ với Hoa Kỳ một quốc gia có sức mạnh hải quân để kiểm soát toàn bộ vùng biển này. Không một ai, ngoại trừ Hoa Kỳ, có đủ sức đẩy Trung Quốc ra khỏi khu vực. Tuy vậy, những cuộc đụng độ trên biển cần phải tránh. Một khả năng tiếp cận là thiết lập một lực lượng liên minh cùng khai thác tài nguyên theo quy tắc ứng xử, tránh mọi việc giành giật lãnh thổ. Tất cả những quốc gia có tranh chấp nên ủng hộ Philippine kiện Trung Quốc vi phạm Luật Biển tại tòa Liên Hiệp Quốc.

Cách đây vài thập kỷ, Hoa Kỳ đã đặt cược vào Trung Quốc trở thành người bảo hộ cho việc tự do lưu thông hằng hải, tự do buôn bán trên thế giới sau Chiến tranh Lạnh. Giờ đây Hoa Kỳ đã phải chú ý hơn về sự cảnh giác của mình, không cho phép Trung Quốc dùng sức mạnh khuất phục những quốc gia nhỏ bé hơn ở Á châu.

Lược dịch từ Chinese Mischief at Mischief Reef, The New York Times; April 11, 2015.

© Trần Gia Hồng Ân
© Đàn Chim Việt