Ta ăn Tết, sao cứ phải theo ai!
Tết ta ăn theo lịch Tây: Đừng ngông cuồng đòi thay cả nền văn hóa!
Tết Nguyên đán là nền văn hóa của cả 1 dân tộc chứ không phải là 1 đồ vật mà có thể đem ra dùng thử, rồi chờ có cao kiến khác thì thay đổi tiếp!
Tôi xin nhắc lại cho bạn biết khái văn hóa là gì:
Theo GS.TS Trần Ngọc Thêm: “Văn hóa là hệ thống hữu cơ các giá trị tinh thần và vật chất do con người sáng tạo và tích lũy qua quá trình hoạt động thực tiễn, trong sự tương tác giữa con người với môi trường tự nhiên và xã hội”.
Theo UNESCO: “Văn hóa là tổng thể sống động các hoạt động sáng tạo trong quá khứ và hiện tại… hình thành nên một hệ thống các giá trị truyền thống và thị hiếu. Văn hóa giúp xác định đặc tính riêng của từng dân tộc”.
Bạn có thấy các cụm từ sau trong 2 khái niệm trên kia không: “sáng tạo và tích lũy”, “truyền thống”, “văn hóa giúp xác định đặc tính riêng của từng dân tộc”…, hi vọng mắt bạn vẫn bình thường để thấy chúng.
Thứ nhất, muốn sáng tạo 1 nét văn hóa mới thì mời bạn cứ tự nhiên thỏa sức, nhưng cái mới đó đừng phủ nhận, đừng dẫm đạp lên những nét văn hóa cũ.
Thứ hai, như bạn đã thấy cụm “văn hóa giúp xác định đặc tính riêng của từng dân tộc”, bạn có ý gộp chung Tết tây – Tết ta lại vào làm 1, thì chẳng khác nào bạn đang đánh đồng Việt Nam vào nguyên bản các nước bên Tây. Văn hóa có thể có sự giao hòa, tương tác lẫn nhau giữa các dân tộc nhưng không thể hòa trộn tất cả vào làm một. Bên Tây họ không có định nghĩa âm lịch, bên Đông thì có, thì tại sao lại bắt chúng ta bỏ lối sống theo âm lịch để theo dương lịch, chỉ vì chúng ta là số ít và chúng ta nghèo hơn họ thôi sao? Có rách thì cũng rách cho thơm nhé!
Còn nữa, bạn có đề cập là “bản sắc dân tộc” là khó hiểu và chưa có định nghĩa, khái niệm rõ ràng. Tôi chắc bạn không học Văn hóa học nên phán bừa kiểu “ếch ngồi đáy giếng”, cụm từ đó là quá dễ dàng đối với chúng tôi, hiểu một cách đơn giản thì “bản sắc dân tộc” là những thứ cốt lõi, những giá trị hạt nhân của một dân tộc, tức là những giá trị tiêu biểu nhất, điển hình nhất “đặc trưng” cho một dân tộc, một vùng miền, một khu vực mà nơi khác không hề có và nó được thể hiện qua nền văn hóa của quốc gia, của khu vực đó. Vậy chúng ta cần phải thay đổi nét “đặc trưng” đó để “hòa tan” với thế giới???
Trong bài bạn còn có nhắc đến những từ như “nhấm nháp những thứ đã ăn rồi”, “ăn mãi thứ đang nhai trong mồm”, có nghĩa là không chịu thay đổi, theo mãi lối cũ? Vậy bạn hãy đề xuất bỏ luôn phong tục làm đám giỗ luôn đi?
Xin nhắc lại Tết nguyên đán là 1 phong tục, tập quán, lễ nghi chính đáng và tốt đẹp, thiêng liêng của người Việt nói riêng và cả phương Đông nói chung. Bạn không thể xem nó là một “món đồ ăn”, những thứ cổ hũ cần “nhả”, “phỉ” ra để nếm thử những món mới.
Có thể ‘ép’ mai, đào trên cả nước nở rộ vào mùa đông? (Ảnh minh họa)
Từ “Nguyên đán” có nghĩa là đón buổi sáng sớm đầu tiên của tiết Xuân, vậy khi dời về Tết Tây thì Tết ta gọi là gì đây? Gọi là “Tết bắt kịp thế giới”, “Tết nắm bắt thời cơ kinh tế”, “Tết hội nhập”? Chúng ta sẽ phải đón Tết vào tiết mùa đông, chứ không phải là tiết xuân nữa rồi. Cái đó đượcc gọi là “xuân về Tết đến” sao?
Những loạt bài trước kia còn có ý kiến cho rằng có “vài người” có thể thay đổi tập tính của các cây đào, mai để chơi Tết ta theo Tây, vậy cho hỏi “vài người” đó có thể thay đổi hoa lá cành cho cả nước ăn Tết kịp được không? Huống chi đó là điều tự nhiên của thực vật không thể gượng ép lâu dài.
Di dời Tết ta về Tây không đơn giản chỉ là di dời về mặt thời gian, mà còn di dời cả 1 hệ thống các phong tục, tập quán, tín ngưỡng khổng lồ đã tồn tại bao đời nay. Nếu không di dời thì chẳng lẽ Tết Tây sẽ vẫn lì xì, gặp mặt, chúc mừng, ăn uống đuề huề rồi sau đó làm việc. Đến đúng Tết cổ truyền thì các lễ hội, nghi lễ vẫn được tổ chức thì ai đi dự, đi chơi, trong khi tất cả còn đang bận “nắm bắt thời cơ phát triển kinh tế”? Ông bà, tổ tiên về đầy đủ nhưng con cái, thành viên gia đình chẳng có lấy một người để đi thắp nhang, sắp mâm ngũ quả, ngũ sắc để lên bàn thờ?…
Tôi cũng từng ở quê, tôi vẫn thấy họ vừa ăn Tết vừa làm nông rất bình thường. Không ai kêu ca một lời nào cả, họ có cách làm hiệu quả riêng ngày Tết. Còn ở thành thị thì mỗi cơ quan đều có người trực gác công văn, điện thoại cả, chứ không phải là bế quan tỏa cảng toàn bộ. Việc nhậu nhẹt cờ bạc thì lúc nào cũng có, chứ có phải di dời Tết ta theo Tây là họ sẽ nghỉ chơi, cái đó là ý thức của con người và sự kiểm soát của các cơ quan chức năng.
Nếu có cao kiến khác thì mời bạn hãy đưa ra các biện pháp giảm thiểu nhậu nhẹt, cờ bạc, các thứ tiêu cực ăn theo Tết ta như mê tín dị đoan, chứ căn bản Tết cổ truyền, Tết Nguyên đán không có gì là xấu, không có lí do gì để thay đổi.
Tóm lại, muốn làm kinh tế thì làm nhưng đừng để những giá trị vật chất dẫm đạp lên những giá trị tinh thần, đừng để đồng tiền làm mù mờ mà ngông cuồng dám thay đổi cả nền văn hóa.
Lê Nguyễn Trọng Nghĩa
Pages: 1 2
“Tôi là người sống ở cả nông thôn và thành thì cũng đủ lâu để hiểu, cái tết ta chẳng có nghĩa lý gì”
Mất gốc rồi, Thanh Minh ở Hà Nội mà nói năng văn vẽ bốp chát quá, còn gì hồn cốt dân tộc? chắc chắn đem vấn đề này mà nói với các cụ, bố mẹ của bạn thì bị tống ra khỏi nhà, khỏi đón giao thừa. Bạn không biết cảm giác đêm 30, ngày đầu năm, ngày sum họp gia đình. Rất may tư duy này không hề có nhiều ở lớp trẻ ngày nay. Chao ôi, càng đọc càng sửng sôt. Loạn ngôn, chủ quan đến không chấp nhận được và có hơi xúc phạm các bài viết của các bậc tiền bối làng văn, làng báo
“Tôi là người sống ở cả nông thôn và thành thì cũng đủ lâu để hiểu, cái tết ta chẳng có nghĩa lý gì”
Mất gốc rồi, Thanh Minh ở Hà Nội mà nói năng văn vẽ bốp chát quá, còn gì hồn cốt dân tộc? hắc chắn đem vấn đề này mà nói với các cụ, bố mẹ của bạn thì bị tống ra khỏi nhà, khỏi đón giao thừa. Bạn không biết cảm giác đêm 30, ngày đầu năm, ngày sum họp gia đình. Rất may tư duy này không hề có nhiều ở lớp trẻ ngày nay. Chao ôi, càng đọc càng sửng sôt. Loạn ngôn, chủ quan đến không chấp nhận được và có hơi xúc phạm các bài viết của các bậc tiền bối làng văn, làng báo
Tại sao ta phải ăn Tết theo ai? Nếu vậy nếu tổ chức Tết theo Tây Phương có theo tục lệ của Tây Phương không? Chẳng lẽ không có?
Theo tôi Tết chỉ là một dịp để gia đình đoàn tụ mà thôi, bắt đầu ta bắt chước theo Tầu, lâu dài nó trở thành phong tục của ta, cũng như bao nhiêu thứ trên đời ta đã bắt chước những dân tộc khác và những dân tộc khác bắt chước ta. Nếu sợ bắt chước như vậy thì điều đầu tiên tác giả nên đừng dùng chữ Latin, máy computer nữa, cũng đừng dùng thuốc (medicines) của Tây nữa. Có được không?
Đời sống con người là vậy, xã hội nầy bắt chước xã hội khác dần dà nó trở thành tục lệ chung, giá trị chung. Giả thử ta không muốn ăn Tết theo âm lịch nữa, và bắt đầu ăn Tết Dương Lịch như dân Tây, vậy thì cũng là bắt chước họ thôi. Chẳng lẽ bắt chước Tây thì được nhưng bắt chước như Tầu thì không được?
Nếu bảo việc nghỉ Tết Ta không tốt cho việc thương mại vì khi ta nghĩ người Tây làm việc, thế khi Tây nghĩ ngày Lễ Tạ Ơn (Thanksgiving) ta có bắt chước họ nghỉ không?
Chẳng có gì phải càm ràm khó chịu về điều khoản hoặc tục lệ nầy cả vì thật sự xã hội con người cần những tục lệ như vậy để con người có giây phút nghỉ dưỡng thoải mái, giải lao vui vẻ gặp gở và quây quần quanh người thân và bạn bè…
Cái tốt hơn hết, cứ thấy lễ nào lạ, muốn tổ chức để học hỏi văn hóa người, hoặc chọn dịp cho cộng đồng vui chơi với nhau, thế đời mới vui và có ý nghĩa. Như ăn cơm ăn một mình đâu thể nào bằng ăn cơm với gia đình với người thân. Có dịp nghỉ dưỡng sức cũng là tốt thôi, chứ sợ nhất là thời nay con người chạy theo đồng tiền không có lúc nghỉ ngơi tụ họp với gia đình, đó mới là điều đang tiếc và thiệt thòi nhất cho cuộc sống của con người.
Chẳng có cái gì có nghĩalý gì cả! Cái gì là ”nước VN?”, cái gì là ”người VN?”, cái gì là ”Tết VN?”… tất cả đều là do anh cảmnhận, do anh tự địnhnghĩa lấy cho anh, và còn tùy theo tuổitác, thờigian khác nhau nữa kìa! Ngày xưa còn bé nghĩ khác, lớn lên nghĩ khác và lúc về già lại nghĩ khác… nay mai chết đi là mất hết, cát bụi..
rồi lại sinh ra ở đâu đó… biết đâu là ở bên Tàu chẳng hạn, khi nghĩ về VN lại muốn tìm đủ mọi cách để thôn tính, chiếm đóng… vì cho rằng chỉ có như thế mới giúp pháttriển và làm giàu, làm mạnh cho VN thôi!!!???
Bàn về Tết (Tết ta) thực là chuyện khó bàn. Muốn nói gì ở cấp độ nào thì cũng phải coi lê tư kiến, không thể bàn cãi về nhận định. Tư kiến của người viết (xin tạm tý ti về élémentaire cũng có, nam bắc giao hòa 1954 cũng có, tị nạn cũng có) về Tết ta, theo văn hóa xa xưa vì người dân nghèo, làm lụng quanh năm không ngưng nghỉ vì thế ngày Tết chính là ngày nghỉ ngơi cũng là ngày nhớ lại từ tổ tiên trở xuống hoặc người tha phương cầu thực thì cũng gồng gánh trở lại quê hương để đoàn tụ. Vì lẽ đó nơi thôn quê có nhiều tục lạ như không đụng chạm tới sức lao động ( cấm quét nhà vì sợ cả năm nhiều kiến v..) mục đíc để nghỉ ngơi. Nhất là quanh năm không có ngày nào nghỉ chỉ quanh quẩn với ruộng đồng (95% nông dân). Còn nếu bàn ngày nay thì tục lệ đã biến đổi theo thời gian và kinh tế tuy nhiên nông thôn vẫn chiếm đa phần, số người giầu có tăng theo đà đô thị hóa. Tuy nhiên Tết (ngày đầu năm ) của dân tộc nào đều là định vị của chu kỳ thời gian vì thế thuộc vào văn hóa của dân tộc đó. Tương tự Tết ta cũng vậy, tuy nhiên Tết nào cũng đem lại cho kinh tế một mùa sáng sủa hơn và người dân thấy hạnh phúc hơn trong những ngày đã qua. Nhất là tôn giáo được duy trì trong đời sống tâm linh (lễ hội). Vì thế Tết vẫn là Tết
‘ Tôi là người sống cả ở nông thôn và thành thị thì cũng đủ lâu để hiểu , cái tết ta chẳng có nghĩa lý gì ”
Cái Tết ta chẳng có nghĩa lý gì ……. Tôi có người bạn vượt biên sống ở Australia , năm 2008 về VietNam , gửi cho tôi email ” Saigon còn đó nhưng người Saigon đi đâu mất rồi ” Đọc nhân xét của người viết về Tết VietNam tội giật mình và buồn vô hạn không biết người viết có còn là người VietNam không . Nước VietNam còn đó nhưng trời ơi người VietNam còn được bao nhiêu người ?