Chết dưới tay Trung Quốc [2]
3- Chết bởi đồ rẻ tiền Trung Quốc: Bóp nghẹt trẻ em của chúng ta từ trong nôi
Amber Donnals đang ngồi trên hiên nhà mình bỗng nghe một tiếng nổ, kế theo sau là những tiếng hét. Cô quay nhìn con trai mình, Bryan, 6 tuổi, đang chạy về phía cô, quần áo trên người đang cháy, và ngọn lửa đang phun ra từ phía sau của ngôi nhà di động của gia đình Donnals. Cháu đang lái chiếc xe địa hình ATV mới, được chế tạo tại Trung Quốc … thì bất ngờ nó tăng tốc và lồng lên mất kiểm soát… Chiếc xe bốn bánh màu đỏ dung tích 110cc đã chút nữa đâm vào một bình khí propan trước khi đâm vào chiếc xe moóc và bốc cháy.
- St. Louis Post-Dispatch
Chẳng có gì buồn cười về câu chuyện hãi hùng này; may thay cậu bé Bryan đã sống sót sau khi bị bỏng nặng. Tuy nhiên, các bạn vẫn nên biết nhận xét hài hước hoàn toàn không cố ý của ông nội Bryan sau tai nạn bởi vì nó phản ánh tính dễ lãng quên hiện nay của quá nhiều khách hàng người Mỹ về mối đe dọa của “đồ rẻ tiền Trung Quốc”. Ông Tim Donnals, người đã mua chiếc xe địa hình cho đứa cháu đáng thương, nói: “Tôi đã không nghĩ rằng nó sẽ có thể nổ tung, nếu không tôi đã chẳng mua nó”. Quả vậy.
Vâng, chúng tôi xin cảnh báo bạn rằng từ nay trởđi, bất cứ khi nào bạn mua cái gì từ Trung Quốc, bạn phải lường trước vềđiều xấu nhất. Đó chính là vì các nhà sản xuất Trung Quốc có một lịch sử cực dài về đồ rẻ tiền có thể nổ tung vào ban đêm hay ban ngày, bốc cháy và vỡ tan, gây chấn thương và đau đớn. Dưới đây chỉ là một số ví dụ nhỏ về vô số các tai họa có thể xảy đến cho bạn, gia đình bạn, hàng xóm của bạn, đồng nghiệp của bạn, hay bạn bè của bạn nếu bạn bạn vẫn lơđãng về các mối hiểm nguy như ông nội của Bryan:
- Bạn bị gãy xương cổ khi cái chắn bùn hỏng trên chiếc xe đạp của bạn rơi xuống lốp xe và bạn ngã lộn qua ghi-đông.
- Đứa con trai tuổi thiếu niên của bạn chơi bóng chày và nhận một quả bóng bay lạc ngay vào miếng giáp bảo vệ “của quý” của cậu ấy – miếng giáp vỡ tan khi quả bóng va vào, để lại vết thương đau đớn và vết bầm tím.
- Một vị khách đến cùng xem trận bóng bầu dục Super Bowl của bạn bị bỏng nặng khi cầm phải chiếc điều khiển TV từ xa nóng rẫy.
- Ngôi nhà của hàng xóm liền tường của bạn bị cháy rụi vì mạch điện trong một chiếc quạt bị chập.
- Người bạn tốt nhất của bạn bị giết như trúng đạn ghém khi chiếc điện thoại di động trong túi ngực anh ta bị nổ và đẩy mảnh xương vỡđâm vào tim anh ta.
Câu hỏi hiển nhiên nảy sinh từ những câu chuyện xuất phát từ hầm mộ của con Rồng Sản xuất Trung Quốc như trên là tại sao chúng ta lại không được bảo vệ khỏi vô số mối hiểm nguy đó? Câu trả lời nằm trong sự phân tích chi tiết năm hàng phòng ngự chính được cho là đang bảo vệ bạn và gia đình bạn khỏi những việc ghê tởm đó.
Hàng phòng vệ thứ nhất phải là các công nhân Trung Quốc lắp ráp các sản phẩm của bạn. Những người công nhân của dây chuyền lắp ráp bị làm việc quá sức, trả lương thấp, đào tạo kém, và thường bị lạm dụng trong “thiên đường của công nhân” Trung Quốc sẽ không thể thực hiện quy trình đảm bảo chất lượng mà người công nhân ở Nhật Bản, Mỹ và châu Âu vốn coi là tránh nhiệm đương nhiên. Sự thật là, việc dừng một dây chuyền sản xuất ở Trung Quốc để khắc phục một vấn đề về chất lượng có thể khiến bạn bịđuổi việc. Trong cuốn sách kể chuyện tuyệt vời của mình, Chế tạo tồi tại Trung Quốc, tác giả Paul Midler đã lưu ý rằng việc báo cáo về các lỗi chất lượng rất có thể làm cho người phát hiện lỗi bị dán cho cái nhãn là “kẻ thù của nhà nước”.
Hàng phòng thủ thứ hai của bạn phải là chính các nhà sản xuất Trung Quốc. Họ phải có một động cơ mạnh trong việc sản xuất ra các sản phẩm an toàn, ít nhất cũng là vì bạn sẽ kiện họ nếu họ không làm vậy. Ôi, nhưng gượm đã. Chúng tôi quên chưa nói cho bạn biết. Ngay cả khi bạn có thể tìm thấy một công ty Trung Quốc có lỗi để quy tội vào đó – một nhiệm vụ rất khó khăn – thì nhiều khả năng bạn vẫn không thể kiện họ ra trước một tòa án Mỹ hay Trung Quốc. Trong những trường hợp cực hiếm bạn có được một phán quyết pháp lý, hãy thửđòi lại tiền xem. Ngay cả việc gửi trả lại sản phẩm lỗi để yêu cầu sửa lại cũng gần như bất khả thi, bởi vì các quy định hải quan Trung Quốc chống lại việc “nhập khẩu hàng khuyết tật” sẽ rất có lợi cho nhà sản xuất. Mấu chốt ởđây là: Trách nhiệm pháp lý chỉ chảy xuyên qua Thái Bình Dương theo dòng một chiều.
Về lớp phòng thủ thứ ba chống lại đồ rẻ tiền Trung Quốc, đó chính ra phải là hệ thống luật pháp Trung Quốc. Lại chúc bạn gặp may với điều đó. Bộ máy quan liêu về an toàn sản phẩm của Trung Quốc không chỉ đơn giản là thiếu nhân sự. Nó được xếp hạng như là một trong những hệ thống tham nhũng nhất thế giới. Đó không chỉ là các thanh tra Trung Quốc có thể bị mua với giá vài hào một tá. Nó cũng còn là do nhiều nhà sản xuất Trung Quốc đang chế tạo những thứ đồ rẻ tiền chết người lại được sở hữu bởi chính phủ – và đó sẽ là một ngày trời xanh nắng đẹp ở Bắc Kinh trước khi chính phủ tự kiện chính mình.
Còn hàng phòng vệ thứ tư phải chính là những thanh tra biên giới của Mỹ và các cơ quan bảo vệ khách hàng. Tuy nhiên, buồn là cái mà các cảnh sát sản phẩm Mỹ có điểm chung với phía công an Trung Quốc là vấn đề thiếu nhân viên. Như chúng ta đã thấy ở Chương 2 “Chết bởi thuốc độc Trung Quốc”, đến nay thường chỉ có 1% thực phẩm Trung Quốc nhập vào Mỹ là được kiểm tra. Như bạn sẽ sớm thấy thôi, chúng ta có một vấn đề tương tự khi nói đến các cơ quan như là Ủy ban An toàn sản phẩm tiêu dùng Hoa Kỳ.
Còn đây là hàng phòng thủ thứ năm và cuối cùng của bạn: các công ty Mỹđang nhồi đầy các kênh bán lẻ Mỹ với các đồ nhập khẩu Trung Quốc rẻ tiền trong khi họ được cho là phải thực hiện những phép thử nghiêm khắc để kiểm soát chất lượng. Vấn đề đặc biệt rắc rối ởđây không chỉ là sự thơ ngây của quá nhiều công ty Mỹ quá sẵn sàng tin vào người Trung Quốc, mong họ tự thanh kiểm tra các nhà máy của chính họ. Mà vấn đề còn là quá nhiều công ty Mỹ sẵn sàng nhanh chóng phủ nhận tội lỗi hoặc thậm chí che giấu các vấn đề bất cứ khi nào sự việc trở nên tồi tệ. Này, chúng tôi đang nói về bạn đấy, Walmart ạ, trong số nhiều công ty điển hình khác!
Vậy thì, bạn thân mến, xin hãy đọc chương này và sau đó lau nước mắt khi chúng tôi thết đãi bạn hết câu chuyện này đến câu chuyện khác về vô số sản phẩm Trung Quốc mà chúng có thể gây đau ốm, làm thương tật, hay kết liễu đời bạn. Thế thì, một khi bạn đọc hết chương này, hãy lau khô nước mắt và hãy gọi, viết, hoặc email cho nghị sĩ của bạn. Đã đến lúc tất cả chúng ta phải đứng lên như nhân vật Peter Finch đã làm trong phim Network và gào to lên: “Chúng ta điên lắm rồi, và chúng ta nhất định sẽ không mua “đồ rẻ tiền Trung Quốc” nữa!”
Hồ sơ Kinh hãi của Trung Quốc về An toàn Sản phẩm
Nhập khẩu từ Trung Quốc. Tiết kiệm tiền. Mất mạng sống.
-Leslie LeBon
Trước khi chúng tôi giải thích tại sao các nhà sản xuất Trung Quốc lại có xu hướng mạnh chế ra các thứ hàng rẻ tiền chết người, điều quan trọng là phải bóc trần một trong những chuyện hoang đường ưa thích của những kẻ biện hộ Trung Quốc, rằng các sản phẩm Trung Quốc cũng an toàn như các quốc gia khác. Một sự thật không thể tranh cãi ở đây là, trong khi mọi quốc gia thỉnh thoảng sản xuất ra những sản phẩm có lỗi và nguy hiểm – ngay cả một công ty như Toyota được biết đến với chất lượng siêu đẳng của nó mà đôi khicũng có lộn xộn lớn – thì tất cả sản phẩm Trung Quốc lại cùng tạo ra một thứ hạng riêng của chúng.
Để chứng minh điều này, chúng tôi có thể trích dẫn cho bạn hết dữ liệu thống kê này đến số liệu thống kê khác. Tuy nhiên, việc lật lại nhanh hồ sơ báo cáo an toàn sản phẩm của Trung Quốc ở châu Âu chắc là cũng quá đủ.
Thử nhìn xem trong năm 2009, Trung Quốc phải nhận tất cả đến 58% số cảnh báo an toàn sản phẩm từ các nhà hành pháp châu Âu, trong khi đó chỉ có 2% số hàng xuất khẩu của Mỹ sang châu Âu là bị phất cờ phạt. Và xin lưu ý: Số lượng hàng xuất khẩu của Trung Quốc sangchâu Âu chỉ lớn hơn chút ít so với Mỹ: 18% là của Trung Quốc so với 13% là của Mỹ. Một phép tính đơn giản với những tỷ số này cho thấy rằng các sản phẩm của Trung Quốc đã bị phất cờ cảnh cáo vì vi phạm an toàn với tỷ lệ 22 lần cao hơn so với Mỹ.
Và bây giờ là yếu tố thắt nút. Mặc cho các cố gắng mạnh mẽ bởi Liên minh châu Âu (EU) nhằm cải thiện sự tuân thủ chất lượng sản phẩm của Trung Quốc – kể cả một quá trình kiểm tra đặc biệt cho các hàng hóa Trung Quốc và gửi các thanh tra châu Âu đến Trung Quốc để huấn luyện các viên chức chính phủ về các tiêu chuẩn an toàn sản phẩm – Trung Quốc đã vẫn cố gắng để vượt qua chính mình bằng cách đạt thêm thành tích sững sờ là 61% của tất cả các cảnh cáo của EU trong năm 2010.
Còn đây là một điểm rộng hơn: Bạn không thể tin các nhà hành pháp Trung Quốc sẽ bảo vệ bạn. Thực tế, hầu như đến một nửa số lần khi mà các nhà hành pháp châu Âu đưa ra cảnh báo các đối tác Trung Quốc về một khuyết tật sản phẩm hay vi phạm an toàn, thì người Trung Quốc chẳng làm gì cả. Không. Zero. Tịnh không! Lý do chính: các quan chức chính phủ không thể truy xuất và buộc tội nhà sản xuất Trung Quốc chịu trách nhiệm vì một vụ hàng kém chất lượng. (Đây là một lợi thế tình huống rất đáng kể cho các doanh nghiệp Trung Quốc, hoặc đây là một phép thử thực sự cho tính cách không đáng tin cậy của quá nhiều nhà máy “tâm địa đen tối” của Trung Quốc).
Tại sao các nhà sản xuất Trung Quốc lại làm ra nhiều đồ rẻ tiền đến vậy
Chỉ có người Trung Quốc mới có thể biến một ghế sofa bằng da thành một bồn tắm axít, một giường cũi trẻ em thành một vũ khí giết người, và một miếng pin điện thọai di động thành một mảnh đạn xuyên tim.
-Ron Vara
Bây giờ, khi chúng ta biết rằng Trung Quốc sản xuất ra các hàng hóa nguy hiểm hơn bất cứ quốc gia nào trên thế giới ngay cả sau khi đã điều chỉnh cho thị phần thị trường toàn cầu khổng lồ của nó, sẽ là có ích nếu chúng ta đào sâu hơn chút nữa để xét xem tại sao điều đó lại xảy ra. Vì chúng tôi ngay bây giờ sẽ cho bạn thấy trong một loạt các “lò chế đồ rẻ tiền” Trung Quốc, các vấn đề trải khá rộng, từ các phương pháp sản xuất cẩu thả và sự ngu si tệ hại, cho đến các trò chơi bất chính hơn của sự “Làm hàng giả Trung Quốc” và một trò tiêu khiển mang tính quốc gia của những tâm địa đen tối của Trung Quốc mà chúng ta gọi là “Sự lừa bịp Chất lượng”.
Trách tội sản xuất cẩu thả: Vách thạch cao chống thấm Trung Quốc khiến nhiều người Mỹ thấm đòn
Khi Bill Morgan, một viên cảnh sát về hưu, chuyển đến ngôi nhà mơ ước mới xây của mình ở Williamsburg, bang Virginia. thì vợ và con gái của ông đã bị mắc chứng chảy máu cam và đau đầu thường xuyên. Có một thứ mùi hôi hám nặng ngự trị ngôi nhà. Tất cả các đồ kim loại bên trong nhà đều bịăn mòn hay biến màu thành đen. Trong một thời gian ngắn, ông Morgan đã phải chuyển nhà. Chứng chảy máu cam và đau đầu có ngưng, nhưng các hậu quả về tài chính đã đẩy ông đến sự phá sản.
-Thời báo New York
Trường hợp gây tòmò của vách thạch cao Trung Quốc gây ăn mòn cung cấp cho ta một bài học điển hình về nghệ thuật của các phương pháp làm hàng giả Trung Quốc. Hàng triệu tấm vách thạch cao có nghi vấn hóa ra đã bị nhiễm bẩn bởi các hợp chất chứa lưu huỳnh gây ăn mòn khi lần đầu tiên các nhà sản xuất Trung Quốc bắt đầu sử dụng loại thạch cao dư nhiều lưu huỳnh có giá rẻ hơn. Sau đó, để tiết kiệm và kiếm nhiều tiền hơn nữa, các nhà sản xuất đã cắt giảm thạch cao bằng vật liệu tro bay thải ra từ nhà máy nhiệt điện dùng than chứa nhiều lưu huỳnh đầy tai tiếng của Trung Quốc. Như một lời chào lăng mạ cho toàn bộ quá trình sản xuất cẩu thả này, sau đó các tấm vách thạch cao gây ăn mòn được trộn lẫn và chuyển bằng tàu thủy đến Mỹ mà không được giám sát hay thử nghiệm đúng đắn.
Để cho rõ hơn ở đây, chất nhiễm bẩn lưu huỳnh trong sản phẩm vách thạch cao Trung Quốc không chỉ khiến cho không khí trong nhà có mùi giống như trứng thối và tấn công hệ thống hô hấp. Các khí chứa lưu huỳnh còn rất mạnh đến nỗi chúng ăn mòn các đường ống, khiến cho các đồ gia dụng và các máy sưởi – làm mát -thông gió bị hỏng, biến đồ trang sức bằng bạc trở nên đen, và giết chết các thú nuôi trong nhà.
Thực tế, sản phẩm vách thạch cao Trung Quốc nhiễm bẩn đã được tìm thấy trong khoảng
100.000 ngôi nhà mới của Mỹở ít nhất là hàng tá tiểu bang. Những bang bịảnh hưởng nặng nhất là những bang có khí hậu nóng và ẩm, vì chúng tạo thuận lợi cho việc phát sinh các khí chứa lưu huỳnh.
Bang Florida là tâm điểm của khủng hoảng – với ưu điểm duy nhất là nó trở thành “gói kích thích kinh tế theo thuyết Keynes” không cố ý nhưng có hiệu quả đối với nền kinh tế địa phương. Quả thực, ngành kinh doanh thay thế vách thạch cao Trung Quốc nhiễm độc đã bùng phát. Nghị sĩ Robert Wexler (đảng Dân chủ – bang Florida) nói: “Florida là vô cùng nhạy cảm với bão, và cuộc khủng hoảng này giống như một cơn bảo thầm lặng. Nguyên cả những khu dân cưđang bị quét sạch…”
Và khi nói về các cơn bão, người dân của bang New Orleans cũng nhận lãnh một phần không kém từ hậu quả của đồ rẻ tiền Trung Quốc này trong quá trình tái thiết sau cơn bão Katrina. Ngay cả huấn luyện viên trưởng của đội bóng bầu dục New Orleans Saints, ông Sean Payton, cũng đã phải dời khỏi ngôi nhà của mình ở Mandeville, Louisiana. Sao lại có thể có trúng một cú đánh kép như thế được?
Rõ ràng là, vách thạch cao được cho là “rẻ” đó của Trung Quốc đã làm cho các chủ hộở Mỹ thiệt hại khoảng 15 tỷđô la chưa kể giá mua gốc. Đó là vì chi phí phục hồi cho mỗi ngôi nhà phải mất đâu đó 100.000 USD đến 250.000 USD. Tất nhiên, đại đa số các nhà sản xuất Trung Quốc có liên quan đã không chỉ từ chối hoàn tiền; như đã nói trong ví dụ về châu Âu ở trên, hầu hết trong số họ thậm chí đã không thể truy xuất được.
Tương tự, phí tổn đối với những người nộp thuế cũng rất khắc nghiệt. Để điều tra vụ xìcăng-đan, Ủy ban An toàn sản phẩm tiêu dùng đã phải chịu các chi phí tuân thủ cao nhất trong lịch sử của cơ quan này, trong khi cơ quan thuế IRS7 đã phải giảm trừ thuế đặc biệt để giúp cho các chủ hộ bịảnh hưởng có thể thanh toán hết được phí tổn của những hư hỏng và sửa chữa nhà có lắp vách thạch cao. Đúng thôi, các bạn: Tất cả chúng ta đang chi trả cho cú lừa đảo vách thạch cao này trong hóa đơn thuế của mình, dù chúng ta đã không liên quan trực tiếp đến vụ việc. Nếu đã từng có một bài học mà hàng hóa Trung Quốc rẻ nhưng mà không rẻ, thì đó chính là đây. Nếu đã từng có sự xác nhận cho tuyên bố rằng “tiền nào của nấy”, thì đó cũng chính là đây.
