Bê bối che phủ Đại hội ĐCS Trung Quốc

 

Tác giả: Maria Kruczkowska (*).

Mặc dù những chiếc thẻ Đại hội đã được phát ra từ trước đó rất lâu, để chuẩn bị sẵn sàng cho những tình huống bất ngờ, nhưng theo các nhà quan sát, đây sẽ là Đại hội khó khăn nhất kể từ sự kiện đẫm máu tại Quảng trường Thiên An Môn vào năm 1989. Bê bối ở đỉnh cao quyền lực đã khiến cho nội bộ đảng bị chia rẽ sâu sắc.

Hôm thứ Năm, 2.270 đại biểu trên cả nước- được lựa chọn từ các đảng bộ địa phương và đại diện cho hơn 82 triệu đảng viên Trung Quốc- sẽ họp một tuần tại Đại lễ đường Nhân dân trên quảng trường Thiên An Môn. Họ sẽ phải chọn ra 300 ủy viên Trung ương. Và từ đó sẽ chọn ra 24 uỷ viên bộ Chính trị, trong đó có đoàn chủ tịch gồm 9 người là lãnh đạo tập thể của Trung Quốc.

Khi đại hội kết thúc, chúng ta sẽ biết tên của các nhà lãnh đạo mới của đảng và đất nước Trung Quốc, trong đó có Tổng bí thư ĐCS và thủ tướng. Họ sẽ thể hiện sức mạnh trong một thập niên tới.

Nhưng thực ra đây chỉ là một nghi thức. Quyết định về nhân sự đã được thực hiện trước đó, bởi một nhóm nhỏ các quan chức cao cấp trong đó có các cựu lãnh đạo. Mỗi nhân sự đều có người bảo trợ, những người này ủng hộ họ trong hậu trường và trông đợi vào sự trả ơn [sau đó].

Từ hai năm nay, người ta đã biết, người sẽ kế nhiệm Hồ Cẩm Đào là Phó Chủ tịch Tập Cận Bình. Và vị trí của Ôn Gia Bảo sẽ được thay bằng phó thủ tướng Lý Khắc Cường. Hai nhân vật gần như chưa được biết đến này, sẽ cai trị đất nước với 1,3 tỉ người trong 10 năm và sẽ tìm kiếm ý tưởng mới để [đảng] tiếp tục tồn tại …

Bê bối nối tiếp bê bối

Đại hội diễn ra trong bóng tối của vụ bê bối chính trị lớn nhất trong hai thập kỷ qua. Nhân vật chính là Bạc Hy Lai, bí thư thành Ủy [Trùng Khánh] và vợ ông ta- người đã đầu độc đối tác, một doanh nhân người Anh. Tháng tám vừa qua, Cốc Khai Lai đã bị kết án tử hình treo. Việc xét xử Bạc Hy Lai – về tham nhũng và lạm dụng quyền lực- sẽ được bắt đầu sau đại hội đảng.

Tuy nhiên, Thủ tướng Ôn Gia Bảo, người đóng vai trò quan trọng trong việc loại bỏ ông Bạc, hiện đang phải ‘tự vệ’. Tờ Thời báo New York gần đây tiết lộ rằng, gia đình ông Bảo, trong thời gian ông cầm quyền đã gom được 2,7 tỷ USD.

Tiết lộ của báo chí Mỹ gieo hy vọng cho phe cánh của Bạc, những người theo tư tưởng Mao Trạch Đông. Bị tấn công, Ôn Gia Bảo đang cố gắng tự bảo vệ. Ông yêu cầu ĐCS mở cuộc điều tra nhằm trả lại danh dự cho mình.

Vụ bê bối đã tiết lộ những điều mà từ lâu dư luận nghi ngờ: Đằng sau sự thống nhất giả tạo mà đảng cố gắng gìn giữ kể từ sự kiện Thiên An Môn, ẩn giấu sự chia rẽ sâu sắc.

Phát ngôn viên của đại hội phát biểu trong cuộc họp hôm thứ Tư về vụ Bạc Hy Lai (chỉ riêng việc triệu tập cuộc họp này đã đủ cho thấy tình hình căng thẳng trong Đảng Cộng sản Trung Quốc) rằng, vụ bê bối này là “một bài học sâu sắc đối với Trung Quốc.” Ông đưa ra lời hứa sẽ chống tham nhũng và cải cách chính trị.

Chế độ thích bí mật

Việc chống tham nhũng và cải cách cũng là những điều mà tám trong số mười người dân ở thành phố đòi hỏi. Những người được hỏi cho rằng, người nắm giữ quyền lực phải bị kiểm soát nhiều hơn nữa, và đảng phải đẩy mạnh chống tham nhũng. Cuộc khảo sát này được tờ Hoàn Cầu Thời Báo công bố ngay trước Đại hội đảng.

Thăm dò được công bố vào thời điểm đáng chú ý, khi nền kinh tế tăng trưởng chậm lại, hàng ngàn cuộc biểu tình lan rộng và đảng nhận thấy nhu cầu cấp thiết phải thay đổi.

Một cách ngẫu nhiên, Đại hội lại bắt đầu ngay sau cuộc bầu cử tổng thống Mỹ. Giới trẻ sử dụng Internet ở Trung Quốc đang rất thích thú [so sánh]. Họ viết trên các trang mạng rằng, họ biết tất cả về Barack Obama và Mit Romney, nhưng lại không biết gì về các lãnh đạo nước mình.

- “Người Mỹ có thể hỏi mọi thứ và thảo luận các vấn đề chính trị” – Nhà báo 29 tuổi Liu Jinyang nói với kênh truyền hình CBS như vậy. Nhà báo đã dịch các bài diễn thuyết của hai ứng cử viên trên blog của mình và nhận được hàng chục triệu lần truy cập. “Chắc còn phải rất lâu nữa, Trung Quốc mới được như thế này“- ông nói.

Nền kinh tế lớn thứ hai trên thế giới, chỉ sau một nước, đó là Mỹ, vẫn còn bị cai trị trong bí mật. Một nghìn nhà báo ngoại quốc đã đăng ký dự đại hội vẫn không tiếp cận được với Bộ Chính trị. Họ cũng không thể tiếp xúc được với các nhà bất đồng chính kiến- những người này từ trước đại hội đã bị quản chế tại gia hoặc đưa ra khỏi thành phố.

Bắc Kinh thắt chặt các biện pháp an ninh. Thiên An Môn được tuần tra bởi rất nhiều nhân viên cảnh sát mặc sắc phục. Xe taxi đều khóa cửa kính sau để hành khách không thể vứt bỏ những tờ rơi, và siêu thị không bán dao hay các vật sắc nhọn trong thời gian đại hội.

Chống tham nhũng bằng… tính tự giác

“Nếu chúng ta không khắc phục được, tham nhũng sẽ là thảm họa, dẫn tới sự tan rã của đảng và đổ vỡ của nhà nước”.- Hồ Cẩm Đào đã cảnh báo như vậy hôm nay trong đại hội ĐCS Trung Quốc, nơi ông sẽ bàn giao quyền lực cho phó chủ tịch Tập Cận Bình, 59 tuổi.

Trong bài phát biểu dài 2 tiếng của mình, Hồ Cẩm Đào đã nói nhiều tới tham nhũng nhà nước và coi đó như là một trong những nguyên nhân chính dẫn tới các cuộc biểu tình trong xã hội.

Trước đại hội, hàng chục ngàn người Trung Quốc thông qua các trang như Nhân Dân Nhật báo hay các kênh truyền hình để đưa ra đòi hỏi phải chấm dứt tham nhũng. Sự thiếu độc lập của ngành tư pháp cũng như hệ thống truyền thông khiến tham nhũng không bị trừng phạt, và ngày nay, thậm chí đến báo của đảng cũng phải lên tiếng.

Trong bài phát biểu của mình, ông Hồ đã không đề cập đến cải cách chính trị. “Đảng phải thận trọng trong các cải cách cơ cấu chính trị” – ông chỉ nói thế, mà không đưa ra chi tiết, nhưng nhắc lại rằng, “Trung Quốc không đi theo con đường dân chủ phương Tây”.

Thiếu những rào chắn về định chế, 50 triệu quan chức Trung Quốc [chống tham nhũng] dựa trên sự tự giác. Ông Hồ kêu gọi các đồng chí chống lại sự cám dỗ. “Công chức, đặc biệt là công chức cao cấp phải quán triệt sự tự giác, đồng thời tăng cường giáo dục và quản lý các thành viên trong gia đình”.- ông nói.

Trung Quốc đang ngày một giầu lên và muốn dẫn dắt cả châu Á, nắm giữ quyền lực trên biển. Điều này làm Nhật Bản, nước đang có tranh chấp về quần đảo Senkaku không yên tâm, và cả Việt Nam, Philippines nữa, những nước cũng đang tranh chấp lãnh thổ với Trung Quốc…

Các nhà quan sát cũng nhận thấy, bên cạnh ông Hồ còn có người “cha đỡ đầu” Giang Trạch Dân 86 tuổi, người vẫn luôn đóng một vai trò quan trọng trong đảng.

Dịch, tổng hợp từ:

http://wyborcza.pl/1,75477,12814560,XVIII_zjazd_Komunistycznej_Partii_Chin_w_cieniu_afer.html

http://wyborcza.pl/1,75477,12819475,Chinski_przywodca__Korupcja_moze_nas_wykonczyc.html

© Đàn Chim Việt

—————————————–

(*) Tác giả là cây bút nhiều năm chuyên về mảng Trung Quốc của nhật báo lớn nhất Ba Lan- Wyborcza.