1 ngày trước bầu cử: Làm sao có được 270 phiếu của cử tri đoàn?

Tùy theo tính toán của các chuyên gia bầu cử hay những cơ quan truyền thông, người dân Hoa Kỳ có thể biết được số phiếu cử tri đoàn 2 ông Barack Obama và Mitt Romney đang có. Chẳng hạn như tờ The New York Times cho hay ông Obama hiện đang nắm khá chắc 243 phiếu, ông Romney có chừng 206 phiếu; đài truyền hình CNN tin ông Obama đang có 241 phiếu, ông Romney có được 212 phiếu, sáng sớm Chủ Nhật, tờ The Washington đưa tin cho biết dự đoán ông Obama có 243 phiếu, chỉ cần 27 phiếu nữa sẽ ở lại Tòa Bạch Ốc thêm 4 năm, trong khi ông Romney đã có 206 phiếu, cần thêm 64 phiếu… Cũng dựa vào các cuộc thăm dò trước ngày bầu cử, tờ POLITICO đoán ông Obama sẽ thành công với 290 phiếu, ông Romney được 248 phiếu.

Bất kể tính toán như thế nào đi chăng nữa, 24 giờ trước khi phòng phiếu mở cửa,không chỉ các nhà phân tích chính trị mà ngày người dân Hoa Kỳ cũng đều tin cả ông Dân Chủ lẫn ông Cộng Hòa đều chưa đủ con số 270 phiếu để đắc cử. Theo đồng nghiệp Mark Halperin đang viết cho tạp chí TIME, cách tính toán “thận trọng” nhất cho thấy ông Obama đang dẫn với 237 phiếu, ông Romney đã có 191 phiếu. Nếu tính toán này đúng, ông Obama vẫn cần 33 phiếu, còn ông Romney cần 79 phiếu nữa để trở thành vị tổng thống thứ 45 của Hoa Kỳ.

Làm sao ứng viên Cộng Hòa có được 79 phiếu quan trọng như tờ TIME dự đoán? Đường dẫn ông Romney vào Tòa Bạch Ốc được định đoạt như sau:

1- Ông Romney phải thắng ở 3 tiểu bang miền Nam gồm Virginia (13 phiếu), North Carolina (15 phiếu) và Floria (29 phiếu), cộng với Ohio (19 phiếu). Bốn tiểu bang này sẽ giúp ông có được 266 phiếu, và chỉ cần thắng một trong những tiểu bang 2 bên đang tranh đua khít khao còn lại là có được chiếc chìa khóa mở cửa Tòa Bạch Ốc. (Theo nhiều dự đoán, ông Romney có triển vọng thành công ở Colorado).

2- Nếu thắng Virginia, North Carolina, Florida nhưng không thành công ở Ohio, ước vọng trở thành tổng thống Hoa Kỳ của ông Romney sẽ trở nên rất khó khăn. Lúc đó, ông chỉ cân bằng được lực lượng nếu thắng ở Wisconsin (10 phiếu) và Colorado (9 phiếu), hoặc Colorado (9) cộng với Iowa (6 phiếu) và New Hampshire (4 phiếu).

3- Nếu ông Romney cần bằng được lực lượng nhờ Colorado (9), Iowa (6) và New Hampshire (4), tiểu bang Nevada (6 phiếu) sẽ quyết định kết quả cuộc tranh cử năm nay.

4- Trở ngại ông Romney phải vượt qua: tất cả các tiểu bang có tên nêu trên đều ủng hộ ông Obama hồi 2008, hiện giờ ông Obama được nói là đang dẫn trước ở Nevada, Colorado, Iowa, Wisconsin, Ohio và New Hampshire.

Cũng có dự đoán nói mọi chú ý trong ngày bầu cử (mùng 6 tháng 11. 2012) sẽ được dồn cho bảy (7) tiểu bang sau đây:

1- Florida: ông Romney bắt buộc phải thắng ở đây, nếu không cánh cửa vào Tòa Bạch Ốc của ông sẽ rất hẹp. Hồi đầu năm, các cuộc thăm dò đều nói ông Obama dẫn trước, thời gian gần đây tình hình đã đổi khác: số phiếu cử tri dành cho 2 ông khá ngang ngửa với nhau. Phía ông Obama tin sẽ thu hút được lá phiếu của giớ trẻ gốc Puerto Rico ở miền Trung, và giới trẻ gốc Cuba sinh sống ở miền Nam. Bên ông Romney kỳ vọng vào những khu vực bầu cử có đông cử tri ủng hộ đảng Cộng Hòa.

2- New Hampshire: chỉ có 4 phiếu cử tri đoàn nhưng sẽ quyết định ghế tổng thống, nếu ông Romney thành công ở Florida, North Carolina, Virginia và Ohio, hay trong trường hợp ông Obama lấy được Nevada, Colorado, Iowa và Wisconsin. Bốn năm trước đây cử tri New Hampshire bỏ phiếu chọn ông Obama, nhưng dàn cô vấn của ông Romney tin tưởng sẽ thành công vào tuần tới vì ông từng làm thống đốc tiểu bang Massachusetts nằm ngay bên cạnh, lại có nhà riêng tại New Hampshire. Yếu tố đáng nhắc lại: năm 2000 nếu ông Al Gore thắng ở tiểu bang này, ghế tổng thống đã thuộc về đảng Dân Chủ.

3- Colorado: kết quả thăm dò hầu như thay đổi mỗi ngày khiến người dân Colorado nuôi hy vọng tiểu bang của họ sẽ quyết định vận mạng chính trị của cả ông Obama lẫn ông Romney. Giả sử ông Romney thắng tại các tiểu bang đang nghiêng về đảng Cộng Hòa cộng thêm New Hampshire, Virginia, Florida và Wisconsin, lúc đó ông sẽ có 262 phiếu. Giả sử ông Obama thắng ở các tiểu bang đang nghiêng về đảng Dân Chủ cộng thêm Ohio và Iowa, ông sẽ có 267 phiếu. Lúc đó 9 phiếu cử tri đoàn của Colorado sẽ định đoạt thắng bại của cuộc bầu cử. Hồi năm 2008 ông Obama thắng lớn tại đây, nhưng bây giờ tỷ lệ cử tri ủng hộ ông ngang với tỷ lệ cử tri ủng hộ ông Romney (50%-50%). Ông Obama tin sẽ lấy được phiếu của người lớn tuổi và thành phần cử tri Hispanic, ông Romney trông chờ vào phiếu của quân nhân và gia đình binh sĩ, cộng với phiếu của tập thể Thiên Chúa Giáo.

4- Iowa: hồi 2008 ông Obama thắng cuộc bầu cử sơ bộ đầu tiên của đảng Dân Chủ tại tiểu bang này, sau đó cử tri Iowa cũng ủng hộ ông trong cuộc bầu cử tổng thống. Tỷ lệ thất nghiệp thấp được xem là lợi thế cho vị tổng thống đương nhiệm, nhưng phần lớn các cơ quan truyền thông uy tín nhất trong tiểu bang lại ủng hộ ông Romney, cho rằng ứng viên Cộng Hòa “có cái nhìn và chiều hướng mới, tốt hơn cho nền kinh tế quốc gia” (bốn năm trước đây hầu hết ủng hộ ông Obama). Đây là tiểu bang ông Romney tin tưởng sẽ tin tưởng sẽ thành công để có 6 phiếu cử tri đoàn. Bên ông Obama cũng vững tâm vì có dàn vận động viên hoạt động rất mạnh ở mọi quận hạt.

5- Ohio: tiểu bang được 2 ông ghé thăm nhiều nhất (ông Obama ghé qua hơn 20 lần, ông Romney xuất hiện vận động cả thảy hơn 30 lần), hy vọng sẽ lấy được 18 phiếu cử tri đoàn. Hiện giờ các thành phố lớn có vẻ nghiêng về phía ông Obama, nhưng những vùng ngoại ô và thôn quê lại nghiêng về phía ông Romney. Các cuộc thăm dò cho thấy tỷ lệ cách biệt giữa 2 ông quá khít khao, nhưng ông Obama được kể là đang có lợi thế vì tới 2/3 những người đi bầu sớm cho hay họ ủng hộ bên đảng Dân Chủ.

6- Virginia: trong 40 năm liên tiếp (từ 1964 đến 2004) cử tri Virginia ủng hộ đảng Cộng Hòa, năm 2008 họ nghiêng về phía Dân Chủ. Tập thể cử tri da mầu ở các thành phố miền Nam sẽ tiếp tục dồn phiếu cho ông Obama, nhưng câu hỏi lớn nhất vẫn là số cử tri cư ngụ ở miền Bắc Virginia sẽ ủng hộ ai. Ủy Ban Vận Động Tranh Cử Obama nói thu hút được lá phiếu của tập thể nữ cử tri, trong khi phía ông Romney lại được dân chúng và quân nhân cư ngụ ở khu vực Norfolk gần biển ủng hộ, Lý do: ông Romney chủ trương đóng thêm tầu chiến cho hải quân, Norfolk là một trong những xưởng đóng tầu lớn nhất nước Mỹ. Cư dân da trắng làm việc cho các mỏ than ở miền Nam cũng được dự đoán sẽ ủng hộ ông Romney.

7- Wisconsin: 4 năm trước đây ông Obama thắng lớn ở Wisconsin (hơn ông John Mcain tới 14% tổng số phiếu), năm nay tình hình chưa rõ sẽ như thế nào dù các cuộc thăm dò đều nói ông đang dẫn với tỷ lệ phiếu từ 1% đến 4%. Ông phó Cộng Hòa Paul Ryan là người Wisconsin, sẽ góp phần không nhỏ để giúp ông Romney thành công.

© Nguyễn Văn Khanh

© Đàn Chim Việt