Vụ bể ống khí đốt (gas leak) ở Porter Ranch

Porter Ranch, một thị trấn sung túc 30.000 dân thuộc quận Los Angeles và nằm trong vùng tây bắc San Fernando Valley. Nằm sâu 2.440 mét dưới lòng đất của Porter Ranch là một túi khí đốt thiên nhiên, một trong 400 túi khí đốt dự trữ quốc gia và là một trong 20 túi khí lớn nhất của Hoa Kỳ.

Khỏang đầu tháng 10/2015, trẻ em trong vùng bỗng cảm thấy nhức đầu, chảy máu mũi và buồn nôn. Ngày 23/10 Công ty cung cấp khí đốt nam California (Southern California Gas Co.) khám phá ra rằng một ống dẫn khí đốt từ túi khí lên mặt đất bị bể cách mặt đất 300 mét, và khí đốt theo đó thoát ra trồi lên mặt đất mỗi giờ chừng 29.500 kg (khí đốt gồm chính yếu là khí methane không màu, không sắc, có mùi hôi nhẹ) .

Không khí trong vùngPorter Ranch lan qua đến các thành phố chung quanh như Chatsworth, Granada Hills bị ô nhiễm.Thống đốc Jerry Brown đặt Porter Ranch trong tình trạng khẩn trương và áp dụng các biện pháp giải quyết khẩn cấp. Nha Hàng không Dân sự Hoa Kỳ (Federal Aviation Administration – FAA) cấm máy bay bay trên vùng trời Porter Ranch để tránh trường hợp khí đốt cháy nổ. Hai công việc trước mắt là bít chỗ bể, và di chuyển dân chúng ra khỏi vùng bị ô nhiễm. Hiện nay có 4.683 gia đình xin chính quyền giúp tạm chuyển và cho đến ngày 28/12 đã chuyển được 2.292 gia đình.

Khó khăn là vấn đề kỹ thuật để bít chỗ bể. Lúc đầu Công ty khí đốt định bơm nước vào ống bị bể, nhưng áp suất khí đốt trong ống qúa cao không bơm nước vào được . Sau hai tháng tìm giải pháp kỹ thuật để bít chỗ bể, đến tháng 12/2015 Công ty thấy rằng không có cách gì khác hơn là khoan đặt một ống phụ chạy song song với ống vỡ cho đến miệng ống nằm trong túi khí đốt, ráp vào miệng ống rồi bơm bùn lỏng ngược lên. Công ty ước lượng công việc bít ống sẽ hoàn tất trong tháng Ba 2016.

Thời gian sửa chữa là một nhức nhối cho dân chúng Porter Ranch và các vùng phụ cận: việc học hành và sức khỏe của con cái bị ảnh hưởng, giá trị bất động sản giảm sút …

Nhưng việc bể ông khí đốt đặt ra nhiều vấn đề có tầm quan trọng hơn. Công ty khí đốt ước lượng cho đến tháng Ba, có ít nhất 120 triệu kg khí methane sẽ bay vào bầu khí quyển và có tác dụnglàm nóng bầu khí quyển tương đương với 675 triệu chiếc xe xả khói trong một ngày.

Các chuyên viên thời tiết cho biết khí đốt có đặc tính làm nóng bầu khí quyển hơn cả khí thải của xe hơi. Hiện nay khí đốt đang được dùng để thay dần nhiên liệu lấy từ mỏ hay than đá trong chương trình làm sạch khí quyển, nhưng vấn nạn là hệ thống khí đốt hiện nay tại Hoa Kỳ quá cũ (túi khí đốt Porter Ranch đã 60 năm) và những vụ bể ống như trường hợp Porter Ranch sẽ xảy ra thường xuyên hơn. Như đã nói Hoa Kỳ có 400 túi khí đốt dự trữ nằm rải rác trên toàn quốc. Mỗi túi khí đốt được một hệ thống ống hút lên mặt đất có thể nối liền giữa túi này với túi kia và một hệ thống ống chằng chịt cung cấp cho các nhu cầu dân sự, các cơ sở thương mãi, nhà máy điện v.v… Theo giáo sư Adam Brandt dạy môn năng lượng cơ giới tại đại học Stanford, California, hệ thống ống này cần được bảo trì thường xuyên và hiện tại Hoa Kỳ không có một chương trình bảo trì như vậy vì rất nhiêu khê và tốn kém. Chương trình là, rò rỉ ở đâu thì giải quyết ở đó. Một cuộc nghiên cứu thu thập dữ kiện gần nhất cho thấy toàn quốc mỗi năm có ít nhất 2.83 tỉ mét khối khí đốt rò rỉ ra ngoài. Lượng khí rò rỉ này lớn hơn lượng khí đốt toàn quốc dùng trong một ngày. Thời gian năm bảy năm gần đây kỹ nghệ “Bắn đá để lấy dầu”.

tạo nên sự rung chuyển làm cho hệ thống khí đốt càng dễ bị rò rỉ . Người ta không bác bỏ có sự quan hệ giữa việc bể ống tại Porter Ranch với hoạt động “Fracking” rộn rịp tại California trong những năm vừa qua .

Cho nên vụ Porter Ranch là một báo động đáng quan tâm. Hiện nay song hành với công tác đặt ống phụ trám ống bị bể, công ty khí đốt Nam California đang xử dụng các máy video dùng ánh sáng đỏ (infrared video) có thể thấy được methane rò rỉ để kiếm soát hệ thống “van” tại các túi khí đốt .

Các chuyên viên kiểm soát độ nóng khí quyển cho rằng nếu không giải quyết sự rò rỉ và có các biện pháp ngăn chận sự bể ống như trường hợp tại Porter Ranch thì việc dùng khí đốt thay nhiên liệu mỏ trở nên vô ích.

Các công ty luật lớn tại Hoa Kỳ như công ty Weitz & Luxenberg, công ty Kennedy & Madonna of Hurley đang gởi các luật sư tên tuổi đến Porter Ranch để kiếm thân chủ kiện Công ty khí đốt Nam California, trong đó có luật sư Robert F. Kennedy Jr. thuộc công ty Kennedy & Madonna of Hurley. Luật sư Kennedy là con trai của cố Thượng nghị sĩ Robert F. Kennedy, người bị ám sát chết năm 1968 tại Los Angeles khi đang đi vận động tranh cử tổng thống.

Một luật sư khác, ông Luật sư R. Rex Parris nói: “Chuyện bể ống khí đốt sẽ còn xẩy ra dài dài. Hệ thống ống dẫn khí đốt của chúng ta quá cũ không khác gì hệ thống cầu đường trên toàn quốc. Chỉ khác cầu đường hư thấy được, ống dẫn khí đốt nằm dưới đất không thấy được!”

20 Jan. 2016

© Trần Bình Nam

© Đàn Chim Việt

————————————————–

Tài liệu tham khảo:
1. “ The ongoing California natural-gas leak is a disaster for the planet” by Justin Worland – Time Magazine số ngày 25-1-2016
2. “Is leak a threat to pets?” by Alica Walton – Los Angeles Times số ngày Thứ Hai 18-1-2016
3. “Law firms press to represent families in gas leak zone” by Alica Walton and Louis Sahagun – Los Angeles Times số ngày Thứ Ba 19-1-2016 .