Yoani đấu tranh với kiểm duyệt Internet tại Cu Ba
Người dịch: Phiden Castro (PC) là một trong những nhà độc tài cộng sản nắm giữ quyền hành lâu dài nhất. Năm 1959, sau khi lật đổ chế độ độc tài Batista, PC cùng với đảng cộng sản đã đưa Cuba từ một hòn đảo xinh đẹp, đất đai mầu mỡ, tài nguyên phong phú trở thành một quốc gia nghèo vể kinh tế, độc tài về chính trị. Ông ta đã thâu tóm mọi quyền hành về kinh tế, chính trị … trong tay mình và các cộng sự. Về đối ngoại, PC thực hiện “xuất khẩu” cách mạng, gửi quân đội và tình báo sang các nước châu Mỹ Latinh và đã thành công ở Nikaragoa(1974) và Grenada (1980). PC và chính quyền cộng sản Cuba còn giúp đỡ về kinh tế và quân sự cho các phong trào nổi dậy của những người cộng sản ở châu Phi và châu Á hòng thiết lập các chế độ cộng sản tại những nơi đó.
Cuba với 11 triệu dân, nhưng lực lượng quân sự của Cuba trong những năm 80 đã lên đến 200.000 quân và 500.000 công an. PC và các cộng sự đã tạo sự căng thẳng giả tạo trong nội bộ để loại trừ ngay cả những đồng chí thân cận của mình ,khi họ có những ý kiến bất đồng.
P C và các cộng sự đã thất bại hoàn toàn trong chính sách xây dựng kinh tế. Cuối những năm 80, nền kinh tế Cuba tồn tại hoàn toàn nhờ vào sự trợ cấp của Liên Xô (ước tính 100 tỷ đô la USA tính đến năm 1990). Liên Xô đã cung cấp cho Cuba lương thực, thực phẩm, nguyên liệu và vũ khí quân sự…
Sau khi chế độ cộng sản Liên Xô và các nước đông Âu sụp đổ, để tồn tại đảng cộng sản Cuba phải thay đổi. Họ đã sửa đổỉ hiến pháp, trong đó cho phép P C được quyền ban bố tình trang khẩn cấp , bầu cử trực tiếp vào quốc hội cùng những thay đổi trong kinh tế …Nhưng những thay đổi này vể thực chất chỉ nhằm mục đích thoát khỏi sự cô lập của thế giới và thu hút đầu tư của nước ngoài. Giống như ở Việt Nam, bầu cử trực tiếp nhưng các cá nhân và tổ chức đối lập không được phép ứng cử.
Để thay đổi hình ảnh của Cuba đối với thế giới, năm 1996 Cuba lập lại quan hệ ngoại giao với các nước trong Liên Minh Châu Âu (E U) và nới lỏng quan hệ với kiều dân Cuba, cởi mở hơn trong các quy định về hoạt động kinh tế v..v. Nhưng từ năm 2002 đến nay, Cuba trở lại với đường lối trước đây, hạn chế tự do kinh tế, đàn áp mạnh mẽ các tổ chức và cá nhân đối lập.
Hiện nay Cuba là một nước hiếm hoi trên thế giới còn thực hiện chế độ phân phối lương thực, thực phầm và các nhu yếu phẩm khác bằng tem phiếu. Theo báo chí nước ngoài, một người dân Cuba hiện nay hàng tháng được phân phối 3,5kg gạo, 2,5kg đường, 230g dầu thực vât, 10 quả trứng 460g thịt gà, 460g mì sợi, 115g cà phê. Hàng ngày, mỗi người được 1 ổ bánh mì, trẻ em được 1 lít sữa.
Khủng khoảng kinh tế thế giới đã làm cho kinh tế Cuba gặp rất nhiều khó khăn. Cuba phải nhập khẩu 80% lương thực, thực phẩm, trong khi đó buôn bán ngoại thương trong 6 tháng đầu năm 2009 giảm 40% so với 6 tháng đầu năm năm ngoái, du lịch nguồn thu nhập ngoại tệ chính giảm 12% .Vì vậy nhiều tiêu chuẩn nhu yếu phẩm kể trên của người dân bị cắt giảm.
Về chính tri, chính quyền Cuba hiện nay do em ruột PC là Raun Castro nắm giữ, vẫn thực hiện chế độ độc tài khắt khe. Đàn áp, bắt giam và bỏ tù các cá nhân và tổ chức đối lập, bưng bít thông tin. Cũng như ở Việt Nam, báo chí hoàn toàn của nhà nước, chỉ những viên chức chính quyền và khách du lịch nước ngoài được phép sử dụng internet.
Bức tranh kinh tế và xã hội Cuba thật là ảm đạm! Đây là “thành quả” sau nửa thế kỷ xây dựng chủ nghĩa xã hội của hai anh em nhà độc tài cộng sản Castro .Không biết họ có thậm xưng nói rằng, đó là sự lựa chọn của nhân dân Cuba hay không, nhưng tôi tin rằng một dân tộc yêu tự do như dân tộc Cuba, nếu được lựa chọn, họ sẽ không lựa chọn những kẻ độc tài, họ sẽ không lựa chọn để xây dựng một xã hội nghèo nàn về vật chất ,tù hãm về tinh thần như xã hội hiện nay ở Cuba.
Dưới đây chúng tôi xin giới thiệu câu truyện về một cô gái viết blog của Cuba, được đăng trên nhật báo”WYBORCZA” của Ba Lan.
Bloger nổi tiếng Yoani Sanchez đã tham dự hội nghị khép kín về internet trong tòa soạn tạp chí “Temas” của chính phủ tại Lahavan. Cô đã qua mặt những người bảo vệ bằng cách ăn mặc cải trang thành cô gái tóc vàng hấp dẫn.
Tại Cuba, internet bị cấm. Chỉ những cán bộ trong bộ máy máy chính quyền cộng sàn và khách du lịch nước ngoài mới được quyền sử dụng mạng internet. Những người dân Cuba đã dùng nhiều mánh khóe để thoát khỏi sự ngăn cấm và kiềm duyệt. Một số người đã thành công. Yoani có thể là một bloger nổi tiếng nhất thế giới, cô thực hiện blog của mình ngay trong căn hộ trong khu tập thể, bên cạnh sự kiểm duyệt và đàn áp của chính quyền cộng sản.
Tòa soạn tạp chí ”Temas”, cơ quan của đảng cộng cộng sản và nhà nước Cuba tổ chức hội thảo về sự đe dọa của internet và phương pháp kiểm tra nội dung độc hại của các bài viết đối với sự nghiệp xây dựng chủ nghỉa xã hội. Tất nhiên là hội nghị được tổ chức chặt chẽ với những thành phần định trước, có giấy mời và thẻ vào cửa đặc biệt tại nhà văn hóa Fresa y Chocolate. Một số bloger độc lập không có giấy mời cố sức vượt qua hàng rào bảo vệ, nhưng bị chặn lại ngoài cổng sắt. Nhưng riêng Yoani thì không.
Yoani ra khỏi nhà với bộ tóc giả màu vàng, tóc của cô màu đen, dài được cuộn dưới bộ tóc giả. Cặp kính đen dầy đặt trên sống mũi, chiếc váy dài màu đen bó sát người, cô trở thành cô gái hoàn toàn khác, khó ai nhận ra Yoani.
Ở Cuba, những cô gái tóc vàng cuốn hút sự chú ý của cánh đàn ông với một sức hấp dẫn huyền bí. Các chàng trai bảo vệ của nhà văn hóa Fresa y Chocolate bị cô hút hồn, đã cho cô vào họp mà không đòi hỏi một thứ giấy tờ nào.Cô đi vào trong khi chồng cô anh Reineldo Escobar bị giữ lại.
Hội nghi diễn ra buồn tẻ cho đến khi một thanh niên trẻ bỗng đứng lên nói:”Chính quyền độc tài luôn muốn kiểm tra tất cả các thông tin, vì lo sợ rằng những công dân bình thường có thể qua internet chống lại sự độc quyền của chính phủ”. Khi anh kết thúc, có tiếng vỗ tay yếu ớt của ai đó, mọi người ngạc nhiên thấy rằng trong phòng họp vẫn còn một “kẻ thù” nữa.
Yoani đứng dậy, cô lật bộ tóc giả ra khỏi đầu mình và nói;”Cả buổi họp hôm nay nói về sự đe dọa của internet để làm gì? Đó là sự kiềm duyệt vô lý. Ngay cả những người dân Cuba muốn vào trang tin tức của quần đảo Canarias* để tìm kiếm nguồn gốc tổ tiên của mình cũng bị tường lửa ngăn chặn không vào được. Họ cũng không vào được trang”Gặp gỡ”giành riêng về văn hóa Cuba của người dân trên đảo và những kiều dân ở nước ngoài. Blog cá nhân của tôi cũng bị kiểm duyệt từ nửa năm nay.
Cô còn nêu tên một vài bloger đang bị chặn giữ ở ngoài cổng của nhà văn hóa, rồi cô đưa bộ tóc giả lên và nói tiếp;”Tôi đã phải dùng nó để qua mặt những tên mật vụ liên tục canh gác dưới nhà tôi để đến đây.Tại sao hình ảnh hòn đảo Cuba xinh đẹp lại phải loại bỏ do kiểm duyệt?Tại sao lại sử dụng bạo lực và bêu diếu những người có suy nghĩ khác với chính quyền, những người chỉ nói lên sự thật trên đất nứơc Cuba hiện nay?”
Tiếng vỗ tay gần như nhiệt liệt. Nữ giáo sư chủ trì cuộc họp cuối cùng vẫn ngạc nhiên không hiểu được tại saoYoani Sachez lại được tặng giải thưởng quan trọng nhất mang tên Ortega yGasset của Tây Ban Nha giành cho báo mạng internet, bà cũng không hiểu được sự quan tâm và cổ vũ của quần chúng đối với cô.
“Tôi phải phải cải trang như thế này để qua mặt mật vụ đến đây”. Yoani Sanchez lật bộ tóc giả màu vàng và nói trong hội nghị về internet của Cuba
Vài ngày sau sự kiện kể trên, Yoani Sanchez và hai người bạn tuần hành trên đường phố Habana thuộc quận Vedado để phản đối bạo lực. Bỗng xuất hiện 1 chiếc ô tô đen, ba người mặc thường phục từ ô tô bước xuống ra lệnh cho họ bước lên ô tô. Yoani Sanchez và hai người bạn phản đối và không chịu bước lên ô tô, họ đã bị bị ba an ninh xô đẩy vào ô tô rồi đấm vào mạng sườn và đầu của Yoani Sanchez.”Mày đã hành động vô giáo dục. Kết thúc trò hề của mày nhé, Yoani!” Một trong ba an ninh hét lên. Sau vài phút họ đẩy Yoani và hai người bạn của chị xuống đường. Ngày hôm sau, các bác sỹ tại Lahavan được an ninh cảnh báo không được cấp giấy chứng thương cho Joani.
“Tôi đã nghĩ đến con trai nhỏ của tôi Toe. Chúa ơi! Làm sao tôi có thể giải thích cho nó về những vết bầm tím trên đầu và cổ tôi”. Yoani Sanchez đã viết như thế trong blog Generacion Y của mình, blog này chị đã viết về cuộc sống hàng ngày ở Cuba từ nửa năm nay. Nhờ blog này, chị đã nhận được nhiều giải thưởng báo chí trên thế giới.”Tôi nhớ lại, còn điều gì nữa đã xẩy ra, khi tôi nhìn vào mặt những kẻ hành hung, một sự sợ hãi hiên trên nét mặt của họ. Có lẽ lòng dũng cảm đã thách thức họ, và họ cảm thấy những ngày còn lại của họ đã được định đoạt”. Yoani viết tiếp.
Dịch và biên tâp từ nhật báo “Wyborcza”, tác giả Maciej Stasinski
Warszawa, 11-2009
© www.danchimviet.com 2009
———————————————————-
*Quần đảo Canarias bao gồm những hòn đảo núi lửa nằm ở phía tây bờ biển châu Phi. Đây là vùng tự trị thuộc Tây Ban Nha với 1,6 triệu dân , diện tích 73000 km 2. Nhiểu người Cuba tổ tiên là những cư dân di cư từ quần đảo này đến Cuba. (N D)